Author :
Abstract
Şiir mecmuaları, biyografik kaynaklarda adı geçmeyen şairleri ve onların şiirlerini, adı geçen şairlerin mevcut eserlerinde yer almamış şiirlerini ve/veya bilinenin dışındaki nazım şekilleriyle ve aruz kalıplarıyla kaleme alınmış manzumeleri muhtevi olması, tertip edildiği dönemin edebî temayüllerini yansıtması gibi daha pek çok özelliği dolayısıyla Klasik Türk edebiyatının vaz geçilemez kaynakları arasında yer almaktadır. Muhtevasında zaman zaman paha biçilemeyecek, hazine değerinde edebî ürünlere rastlanan, bu bağlamda kültür ve edebiyatımızın kırkambarı olarak da değerlendirilen mecmualar üzerine son dönemde çok sayıda çalışma yapılmıştır. Özellikle son on yılda önemli derecede artış gösteren mecmua çalışmaları, Mecmuaların Sistematik Tasnifi Projesi (MESTAP) ile birlikte yeni bir boyut kazanmıştır. Proje, yazma eser kütüphanelerindeki bütün mecmuaların bir metot çerçevesinde dökümünü yaparak araştırmacıların istifadesine sunmayı amaçlamaktadır. Bu çalışma da söz konusu amaç dâhilinde hazırlanmıştır. Çalışmada öncelikle mecmualar hakkında genel bilgi verilmiş, arkasından da Dil ve Tarih Coğrafya Fakültesi Kütüphanesi Mustafa Con A 647 numarada kayıtlı şiir mecmuası incelenerek MESTAP’a göre tasnifi yapılmıştır. Musammat formunda yazılmış manzumelerin ağırlıkta olduğu mecmuada toplam 138 şiir bulunmaktadır.
Keywords
Abstract
The poetry collections contain the poems of the poets that are not mentioned in the biographical sources and the poems of the poets not mentioned in the works of the mentioned poets. There are different mode from the divan poetry forms and “aruz” patterns in this collections. These collections are among the important sources of Classical Turkish literature due to many features such as reflecting the literary taste of the period in which they were created. Poetry journals, like a treasure chest, contain priceless jewels. Recently on this treasure chest are made of numerous studies. Collection studies, which have increased significantly in the last decade, have gained a new dimension, especially with the Systematic Classification of Collections Project (MESTAP). This project, aims to make a enumeration of all the collections in the manuscript libraries within the framework of a method and present them to the benefit of researchers. This study has also been prepared within the scope of this purpose. Firstly, general information about collections will be given and then the poetry collection registered in number Mustafa Con A 647 in the Library of Faculty of Languages and History-Geography will be examined and classified according to MESTAP. There are a total of 138 poems in the collection where poems written in musammat form are predominant.
Keywords
- Aksoyak, İsmail Hakkı (2018). Gelibolulu Mustafa Âlî Divanlar: I. Divan, II. Vâridâtüʾl-enîka, III. Lâyıhâtüʾl-hakîka, IV. Divan, Ankara: Kültür ve Turizm Bakanlığı e-Kitap, [Erişim Tarihi:12.01.2020], https://ekitap.ktb.gov.tr/Eklenti/58695,gelibolulu-mustafa-alidivanipdf.pdf?0
- Aydemir, Yaşar (2007). “Metin Neşrinde Mecmuaların Rolü ve Karşılaşılan Problemler”, Turkish Studies Türkoloji Aratırmaları-International Periodical For the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, Volume 2/3, s.122-137.
- Babaarslan, Giyasi (2018). “Bir İlâhi Mecmuasında Yûnus Emre Adına Kayıtlı Yayımlanmamış Şiirler”, Uluslararası Yunus Emre ve Anadolu’da Türk Yazı Dilinin Gelişimi Sempozyumu (4-6 Ekim 2018) Bildiriler Kitabı, Kırşehir, s. 223-249.
- Çetin, İsmail (1993). Derzi-zâde Ulvî (Hayatı Edebî Şahsiyeti ve Divanının Tenkitli Metni). Yüksek Lisans Tezi, Elazığ: Fırat Üniversitesi.
- Devellioğlu, Ferit (2007). Osmanlıca-Türkçe Ansiklopedik Lûgat, Ankara: Aydın Kitabevi.
- Dikmen, Hamit (1991). Seyyid Vehbî ve Divanının Karşılaştırmalı Metni, Doktora Tezi, Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
- Gürbüz, M. (2012). “Şiir Mecmûaları Üzerine Bir Tasnif Denemesi”. Eski Türk Edebiyatı Çalışmaları VII, Mecmûa: Osmanlı Edebiyatının Kırkambarı, İstanbul: Turkuaz, s. 97113.
- Gürer, Abdülkadir (1993). Şeyh Gâlib Divanı İnceleme-[Tenkitli] Metin, Doktora Tezi, Ankara
- Horata, Osman (2019). Esrar Dede Dîvân, Ankara: Kültür ve Turizm Bakanlığı e-Kitap, [Erişim Tarihi: 12.01.2020], https://ekitap.ktb.gov.tr/Eklenti/64058,esrar-dede-divanipdf.pdf?0.
- Köksal M. Fatih (2013). “Bâkî’nin Bilinmeyen Veda Gazeli ve Dîvânında Bulunmayan Bazı Şiirleri”, Divan Edebiyatı Araştırmaları Dergisi, 10, 319-330.
- Kur’an-ı Kerim ve Açıklamalı Meâli (2009). İstanbul: TDV Yayınları.
- Küçük, Sabahattin (1999). Antakyalı Münîf Dîvânı Tenkitli Basım, Ankara: Kültür Bakanlığı Yayınları.
- Küçük, Sabahattin (2011). Bâkî Dîvânı, Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
- Mecmuaların Sistematik Tasnifi Projesi, MESTAP, [Erişim Tarihi: 11.11.2020] https://mestap.com.
- Şemseddin Sami (2010). Kâmûs-ı Türkî. İstanbul: Çağrı Yayınları.
- Tanyıldız, Ahmet (2012). “Şiir Mecmûalarının Neşri Hakkında”, Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, C.5, S.21, s.224-239.
- 21 Mecmuada eksik olan bu mısra, Gelibolulu Âlî Divanı’ndan (Aksoyak, 2018: 1239) alınmıştır.
- 25 Mısrada vezin kusurludur. Bu mısra divanda (Çetin, 1993: 168) “Saña ısmarlamadılar bu yalan dünyâyı” şeklindedir.
- 28 Mısrada vezin kusurludur. Bu mısra divanda (Çetin, 1993: 168) “Saña ısmarlamadılar bu yalan dünyâyı” şeklindedir.
- 29 Bu tamir, şairin divanından (Horata, 2019: 99) hareketle yapılmıştır.
- 30 Bu tamir, şairin divanından (Horata, 2019: 99) hareketle yapılmıştır.
- 39 Mecmuada bulunmayan bu iki beyit divandan (Gürer, 1993: 250) alınmıştır.
- 42 Metin tamiri şairin divanından (Gürer, 1993: 276) hareketle yapılmıştır.
- 43 Metin tamiri şairin divanından (Gürer, 1993: 276) hareketle yapılmıştır.
- 45 Mecmuada Seyyid Vehbi’ye ait olarak kaydedilen ancak ismi geçen şairin divanında (Dikmen, 1991) bulunmayan bu manzume, oğlu Antakyalı Münîf Divanı’nda yer
- almaktadır. Şiir için bk. (Küçük, 1999: 154).
- 46 Manzumenin son bendde eksik olan iki mısraı şairin divanından (Dikmen, 1991: 497) tamamlanmıştır.
