Author :
Abstract
Kur’ân-ı Kerim, insanlığa doğru yolu göstermek için indirilen son ilâhî kitaptır. Hicri ilk asırdan itibaren âlimler, bu ilâhi kitabın en doğru şekilde okunması ve anlaşılması için ilmî faaliyetlerde bulunmuşlardır. Bu itibarla Kur’ân-ı Kerim hem lafzı hem mânasıyla çeşitli yönlerden incelenmiştir. Kıraat ilmi, İslâmî ilimler içinde gerek ortaya çıkış zamanı gerekse önemi bakımından önceliğe sahiptir. Çünkü Hz. Peygamber, inen âyetleri, büyük bir özenle okuyor ve ashabına aktarıyor, ondan öğrenenler de bu okuyuşları başkalarına naklediyordu. Geçmişten günümüze ilme verilen değer, âlimlerimizin eserlerine baktığımızda apaçık ortaya çıkmaktadır. Bu âlimlerden biri de Prof. M. Tayyib Okiç’tir. Kendisi, otuz seneye yakın bir süre içerisinde, memleketimizin maarif ve irfanına hizmet etmiş, binlerce talebe yetiştirmiştir. Kitapları, tetkik yazıları, Ansiklopedi maddeleri, kitap tanıtmaları, tercümeler, önsözler olmak üzere yüzlerce makalesi, çeşitli eserlerde ve mecmualarda Türkçe, Boşnakça, Arapça ve Fransızca olarak neşredilmiştir. M. Tayyib Okiç, birçok uluslararası bilimsel kuruluşun üyesiydi. Saraybosna’da ki “Sırp-Hırvat Dili ve Edebiyatı Cemiyeti”, Viyana’da ki “Islamischer Kulturbund”, Paris’te bulunan müsteşrikler cemiyeti “Société Asiatique”, Londra’da ki “Royal Asiatic Society” üye olduğu kuruluşlar arasındaydı. Uluslararası kongrelerde sunduğu tebliğler onun ilim dünyasında tanınmasını sağlamıştır. Kur’ân-ı Kerim’in dili fasih Arapçadır (İbrahim 14:4, Yusuf 12:3, Fussilet 41:44). Kıyamete kadar Hıfz ve Kırâatı sayesinde korunacaktır. Ayrıca kendine has üslûp mükemmelliğiyle, İslâm aleyhinde olanlar bile bunu kabul etmek zorunda kalmıştır. Bu eserde kırâat ile ilgili Tertil, Teganni, Tecvid, Med, Terci’, Elhan, Refrain kavramlarına yer verilmiştir. Kur’ân Kırâatı’nın şarkı melodisiyle karıştırılmaması için Tar’id, Tatrib, Tahzîn, ve lüzumsuz yere Şedde yapmanın caiz olmadığı beyan edilmiştir. Bu çalışmada, Kur’ân-ı Kerim’in üslûp ve kırâatı alanında eser vermiş olan M. Tayyib Okiç’in hayatı anlatılmış, eserlerine yer verilmiştir ve Kur’ân’ın üslûp ve kırâatı alanda ki çalışması incelenmiştir.
Keywords
Abstract
The Kur’ân is the last divine book sent down to show humanity the true path Since the first century of Hicri, scholars have been engaged in scientific activities in order to read and understand this divine book in the most accurate way. The Kur’ân has been studied from various aspects both in its word and meaning. The science of qiraat has priority in Islamic sciences in terms of both its time of emergence and its importance. For, the Messenger of God read the verses sent down with great care and transmitted them to her Companions, and those who learned from her conveyed those verses to others. The value given to science from the past to the present becomes clear when we look at the works of our scholars. One of these scholars is Prof. M. Tayyib Okiç.He has served the education and wisdom of our country and raised thousands of students in a period of nearly thirty years.Hudreds of articles, including boks, study articles, encyclpedia articles, book introductions, translations, preface, have been published in Turkish, Bosnian, Arabic and French in various works and journals. Tayyib Okiç was a member of many international scientific organizations. "Society of Serbo-Croatian Language and Literature" in Sarajevo, "Islamischer Kulturbund" in Vienna, "Société Asiatique" in Paris, "Royal Asiatic Society" in London were among the organizations to which he was a member. The papers he presented at international congresses made him known in the world of science. The language of the Quran is Fasih Arabic (İbrahim / 4, Yusuf/3, Fussilet /44) It will be preserved by the Hıfz and the Quran until the Doomsday. In addition, even those who are against Islam have had to surrender this unique stylistic perfection. The concepts of tertil, teganni, tecvid, med, preference, Elhan, refrain have been included in relation to Kırâat. It has been declared that it is not permissible to make Tar'id, Tatrib, Tahzîn and unnecessary shada in order not to confuse the Quran with the melody of the song. In this study, the life of Tayyib Okiç, who gave a work in the style and character of the Quran, was explained, his works were included and his article in this field was examined.
Keywords
- Abdulbâki, Muhammed Fuad, Mu’cemu Garibi’l-Kur’ân, Dâru’t-Tebliğ, İstanbul-1985.
- Birışık, Abdulhamit, “Kırâat”, “Kur’ân” md. DİA, XXV, 426-433, Ankara -2002.
- Cerrahoğlu, İsmail, Eşsiz İnsan, Kıymetli Hoca Prof. M. Tayyip Okiç’i Kaybettik, Atatürk Üniversitesi İslâmî İlimler Fakültesi Dergisi, sayı: 2, s. 1-5, Erzurum-1977.
- Ebû Ubeyde, Ma’mer b. Müsennâ, Mecâzü’l-Kur’ân, (nşr. Fuad Sezgin), Mısır-1954.
- Ebu Zehra, Muhammed, Resulullah Livau’l-islam, Kahire -1368/1949.
- Hatiboğlu, İbrahim, “Okiç” md., Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi, (c. 33, ss. 336-338), Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları, İstanbul- 2007.
- İbn Mâce, Ebû Abdillah Muhammed b. Yezid el-Kazvînî, Sünen, (2 cilt), İsa el-Bâbî el-Halebî ve Şurekâuh, Mısır- ty. el- İsfehanî, Rağıb, el-Müfredât -Kur’ân Kavramları Sözlüğü, (çev. Mustafa Yıldız), Çıra yayınları, İstanbul- 2017.
- en-Nahhâs, Ebû Ca‘fer Ahmed b. Muhammed, İ‘râbü’l-Kur’ân, I-V (thk. Muhammed Ali Beydûn), Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, Beyrut -1421/2000.
- en-Nesefî, Ebü’l-Berekât, Medârikü’t-Tenzîl ve Hakâiku’t-Te’vîl, I-III (thk. Yûsuf Ali), Dâru’l- Kelimi’t-Tayyib, Beyrut -1998.
- Müslim, Ebü’l-Hüseyn b. el-Haccâc el-Kuşeyrî en-Nisâbûrî, Sahihu Müslim, Dâru İbn Hazm Beyrut-1998.
- Nesâî, Ebû Abdirrahman b. Şuayb, Sünenü’n-Nesâî, (8 cilt), Şirketu Mektebe ve Matbaati Mustafa el-Bâbî el-Halebî.Mısır-1964.
- er-Râğıb, el-İsfahânî, el-Müfredât -Kur’ân Kavramları Sözlüğü-, (çev. ve notlandıran Yusuf Türker), Pınar Yay., İstanbul -2010.
- Okiç, M. Tayyib, Kur’ân-ı Kerim’in üslub ve Kırâatı, ( Le Style et la Lecture du Kur’ân), AÜİFY, sayı, XLVIII, Ankara -1963. - Tefsir ve Hadis Ders Notları, Atlas Yayınları, Ankara -2017. - Tefsir ve Hadis Usulünün Bazı Meseleleri, Nûn Yayıncılık, İstanbul-1995.
- Öztoprak, Sirâceddin, Kur’ân Kırâatı, Beyan yayınları, İstanbul-2012.
- es-Sâlih, Subhî, Mebahis fi Ulûmi'l-Kur’ân, (trc. M. Said Şimşek), Esra Yay. Konya- 1994.
- es-Süyûtî, Celâleddîn Abdurrahmân Ebû Bekr, el-İtkân fî Ulûmi’l-Kur'ân, Dâru’l-Kitâbi’l- Arabî, Beyrut -2011.
- Tülücü, Süleyman, Vefatının 7. Yıl dönümünde Prof. M. Tayyib Okiç Hakkında Bazı Notlar, Diyanet ilmi dergi, 1984, c. XX, sayı,1. S. 30-34.
- Kılıç, Hulûsi, “Belâgat”, DİA, V, 380-383, İstanbul -1992.
- ez-Zemahşerî, Ebü’l-Kâsım Cârullâh, el-Keşşâf an Hakâiki Gavâmizi’t-Tenzîl ve Uyûni'l- Ekâvîl fî Vücûhi't-Te'vîl, IIV, Dâru’l-Kitâbi‘l-Arabî, Beyrut -1987.
- ez-Zerkeşî, Bedruddîn Muhammed, el-Burhân fî Ulûmi’l-Kur’ân, I-IV (thk. Muhammed Ebü'l- Fadl İbrâhim), el-Mektebetü'l-Asriyye, Beyrut- 2009.
