TÜRKİYE’DE DIŞ TİCARET ve ÇEVRE KİRLİLİĞİ İLİŞKİSİNİN KİRLİLİK SIĞINAĞI HİPOTEZİ BAĞLAMINDA DEĞERLENDİRİLMESİ
Author :
Abstract
Dış ticaret ve çevre arasındaki ilişki, dış ticaretin serbestleşmeye başlamasıyla bir takım çevresel sorunları da beraberinde getirmektedir. Ülkelerin dış ticaret politikaları için aldıkları kararların, birçok alanda olduğu gibi çevre konusunu da etkilediği görülmektedir. Özellikle küreselleşmenin ve dış ticaretteki serbestleşmenin olumlu ve olumsuz yönleri bu etkiyi daha belirgin hale getirmektedir. Literatüre bakıldığında çevre kirliliği ve dış ticaret üzerine yapılan çalışmaların “Çevresel Kuznets Eğrisi Hipotezi, Kirlilik Sığınağı Hipotezi ve Kirlilik Hale Hipotezi” kapsamında değerlendirildiği görülmektedir. Bu bağlamda çalışmanın amacı, gelişmekte olan ülkeler sınıfında yer alan Türkiye ekonomisinde uluslararası ticaretten kaynaklı Kirlilik Sığınağı Hipotezinin geçerli olup olmadığının sınanmasıdır. Bu çalışmada Türkiye ekonomisinde çevre kirliliği ile dış ticaret arasındaki ilişki 1960-2016 yılları arası dönemde incelenmektedir. Kişi başına karbondioksit salınımı, kişi başına milli gelir ve dışa açıklık oranı parametre olarak kullanılmıştır. Perasan vd. (2001) tarafından geliştirilen ARDL sınır testinin uygulandığı çalışmada değişkenler arasında uzun dönem eşbütünleşme ilişkisinin olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Elde edilen bulgular neticesinde “Kirlilik Sığınağı Hipotezinin” analize konu olan dönem için Türkiye’de geçerli olduğunu göstermektedir.
Keywords
Abstract
The relationship between the foreign trade and environment has brought about some environmental concerns with the liberalization of the foreign trade. It is clearly seen that the decisions made by the countries for the sake of trade policies have affected the issue of environment as well as other fields. The positive and negative sides of globalization and the liberalization of the foreign trade have sharpened this impact. In the related literature, the studies regarding environment pollution and foreign trade have focused on “the Environmental Kuznets Curve Hypothesis, the Pollution Haven Hypothesis and the Pollution Halo Hypothesis”. Relatedly, the aim of this study is to test whether the Pollution Haven Hypothesis is effective, as a result of foreign trade, in the economy of Turkey, which is acknowledged as one of the developing countries. In this study, the relationship between environmental pollution and the foreign trade in Turkey is investigated between 1960 and 2016. Carbon Dioxide emissions and Gross Domestic Product (GDP) per capita as well as the rate of openness are the parameters used. After applying the ARDL Bounds Test, developed by Perasan et al. (2001), the results have shown that there is a long-term cointegration relationship among the variables. The findings have also posed that the Pollution Haven Hypothesis is effective within the time period in Turkey.
Keywords
- Albayrak E. N. & Gökçe A. (2015). Ekonomik Büyüme ve Çevresel Kirlilik İlişkisi: Çevresel Kuznets Eğrisi ve Türkiye Örneği, Social Science Research Journal, 4(2), 279- 301.
- Başar, S. & Temurlenk, M. S. (2007). Çevreye Uyarlanmış Kuznets Eğrisi: Türkiye Üzerine Bir Uygulama, İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 21(1), 1-12.
- Bayat, T., Taş, Ş. & Taşar, İ. (2017). Energy Consumption is a Determinant of Economic Growth in BRICS Countries or Not?
- Clark, D. P., Marchese, S. & Zarrilli, S. (2000). Do Dirty Industries Conduct Offshore Assembly in Developing Countries? International Economic Journal, 14(3): 75-86.
- Cole, M. A. (2004). Trade, the Pollution Haven Hypothesis and the Environment Kuznets Curve: Examining the Linkages. Ecological Economics, 48(2004): 71-81.
- Copeland, B. R. & Taylor, M. S. (1994). North-South Trade and the Environment, The Quarterly Journal of Economics, 109(3), 755-787.
- Çetin, M. & Şeker, F. (2014). Ekonomik Büyüme ve Dış Ticaretin Çevre Kirliliği Üzerindeki Etkisi: Türkiye İçin Bir ARDL Sınır Testi Yaklaşımı, Yönetim ve Ekonomi: Celal Bayar Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 21(2), 213-230.
- Değer, M. K. & Pata U. K. (2017). Türkiye’de Dış Ticaret ve Karbondioksit Salınımı Arasındaki İlişkilerin Simetrik ve Asimetrik Nedensellik Testleriyle Analizi, Doğuş Üniversitesi Dergisi, 18(1), 31-44.
- Dumrul, Y. & Kılıçarslan, Z. (2020). Türkiye’nin Uluslararası Ticareti ve Ekolojik Ayak İzi, Manas Sosyal Araştırmalar Dergisi, 9(3), 1589-1597.
- Gökalp, M. & Yıldırım, A. (2004). Dış Ticaret-Çevre Etkileşimi ve Kirlilik Sığınakları Hipotezi: Türkiye Uygulaması, Yönetim ve Ekonomi: Celal Bayar Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 11(2), 99-114.
- Gökmenoğlu, K. & Taspinar, N. (2016). The Relationship Between CO2 Emissions, Energy Consumption, Economic Growth and FDI: The Case of Turkey, The Journal of International Trade & Economic Development, 25(5), 706-723.
- Grossman, G. M. & Krueger, A. B. (1991). Environmental Impact of the North American Free Trade Agreement, NBER Working Paper No: 3914.
- Hill, R. J. & Magnani, E. (2002). An Exploration Of The Conceptual and Empirical Basis Of The Environmental Kuznets Curve, Australian Economic Papers, 41(2), 239-254.
- Jaffe, A. B. & Palmer, K. (1997). Environmental Regulation and Innovation: A Panel Data Study, Review of Economics and Statistics, 79(4), 610-19.
- Jaffe, A. B., Newell, R. G. & Stavins, R. N. (2002). Environmental Policy and Technological Change. Environmental and Resource Economics, 22(1), 41-70.
- Jiang, J. (2013). Ekonomik Gelişmenin Toplumsal Sınırları: Çin Ekonomik Modelinin Geleceği (Çev. Adnan Köymen), İstanbul: Kalkedon Yayıncılık.
- Kaya, H. (2020). Kyoto’dan Paris’e Küresel İklim Politikaları, Meriç Uluslararası Sosyal ve Stratejik Araştırmalar Dergisi, 4(10), 165-191.
- Koçak, E. & Şarkgüneşi, A. (2017). The Impact of Foreign Direct Investment on CO2 Emissions in Turkey: New Evidence from Cointegration and Bootstrap Causality Analysis, Environmental Science and Pollution Research, 25(1), 790-804.
- Kurt, Ü., Kılıç, C. & Özekicioğlu, H. (2019). Doğrudan Yabancı Yatırımların CO2 Emisyonu Üzerindeki Etkisi: Türkiye İçin Ardl Sınır Testi Yaklaşımı. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Meslek Yüksekokulu Dergisi, 22(1), 213-224.
- Kuznets, S. (1955). Economic Growth and Income Inequality, The American Economic Review, 45(1), 1-28.
- Liang, F. (2008). Does Foreign Direct Investment Harm the Host Country’s Environment? Evidence from China, Rutgers University, New Jersey.
- Mike, F. & Kardaşlar, A. (2018). Doğrudan Yabancı Sermaye Yatırımlarının Çevre Kirliliği Üzerine Etkisi, Yönetim ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 16(3), 178-191.
- Mutafoglu, T. H. (2012). Foreign Direct Investment, Pollution, and Economic Growth: Evidence from Turkey, Journal of Developing Societies, 28(3), 281-297.
- Narayan, P. K. & Narayan, S. (2005). Estimating Income and Price Elasticities of Imports for Fiji in a Cointegration Framework, Economic Modelling, 22(3), 423-438.
- Narayan, P. K. & Smyth, R. (2006). What Determines Migration Flows from Low-income to High-income Countries? An Empirical Investigation of Fiji-U.S. Migration 1972-2001, Contemporary Economic Policy, 24(2), 332-342.
- Pao, H. T. & Tsai, C. M. (2011). Multivariate Granger Causality Between CO2 Emissions, Energy Consumption, FDI (Foreign Direct Investment) and GDP (Gross Domestic Product): Evidence from A Panel of BRIC (Brazil, Russian Federation, India, and China) Countries. Energy, 36, 685-693.
- Pesaran, M. H., Shin, Y. & Smith R. J. (2001). Bound Testing Approaches to the Analysis of Long Run Relationships. Journal Of Applied Econometrics, Special Issue, 16(3), 289326.
- Pethig, R. (1976). Pollution, Welfare, and Environmental Policy in the Theory of Comparative Advantage, Journal of Environmental Economics and Management, 2, 160-169.
- Porter, M. E. & Van der Linde, C. (1995). Toward a New Conception of the Environment- Competitiveness Relationship, Journal of Economic Perspectives, 9(4), 97-118.
- Porter, M. E. (1991). America's Green Strategy, Scientific American, 264(4), 168.
- Raymond, L. (2004). Economic Growth As Environmental Policy? Reconsidering The Environmental Kuznets Curve. Journal of Public Policy, 24(3), 327-348.
- Saatçi, M. & Dumrul, Y. (2012). Çevre Kirliliği ve Ekonomik Büyüme İlişkisi: Çevresel Kuznets Eğrisinin Türk Ekonomisi İçin Yapısal Kırılmalı Eş-Bütünleşme Yöntemiyle Tahmini. Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 0(37) , 65-86.
- Sapkota, P. & Bastola, U. (2017). Foreign Direct Investment, Income, and Environmental Pollution in Developing Countries: Panel Data Analysis of Latin America, Energy Economics, 64, 206-212.
- Shahbaz, M., Nasreen, S. & Afza, T. (2011). Environmental Consequences of Economic Growth and Foreign Direct Investment: Evidence from Panel Data Analysis, Bulletin of Energy Economics (BEE), 2(2), 14-27.
- Siebert, H. (1977). Environmental Quality and the Gains from Trade, Kyklos, 30, 657-673.
- Song, T., Zheng, T. & Tong, L. (2008). An Empirical Test Of The Environmental Kuznets Curve in China: A Panel Cointegration Approach, China Economic Review, 19, 381
- Şahin, G., Gökdemir, L. & Ayyıldız, F. (2019). Türkiye Örneğinde Kirlilik Sığınağı ve Kirlenme Hale Hipotezleri Üzerine Ampirik Bir Araştırma, Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 2(33), 104-140.
- Şeker, F., Ertuğrul, H. M. & Çetin, M. (2015). The Impact of Foreign Direct Investment on Environmental Quality: A Bounds Testing and Causality Analysis for Turkey, Renewable and Sustainable Energy Reviews, 52, 347-356.
- Tamazian, A. & Rao B. B. (2010). Do Economic, Financial and Institutional Developments Matter for Environmental Degradation? Evidence from Transitional Economies. Energy Econ, 32(1), 137-45.
- Türkiye Doğal Gaz Dağıtıcıları Birliği Derneği (GAZBİR). (2017). Karbon Emisyonu Raporu, https://www.gazbir.org.tr/uploads/page/Karbon%20Emisyonu-Rev-Son.pdf, (Erişim Tarihi: 22.03.2021)
- Yandle, B., Bhattarai, M. & Vijayaraghavan, M. (2004). Environmental Kuznets Curves: A Review of Findings, Methods, and Policy Implications, PERC Research Study, 2(1), 1
- Yıldırım, A. (2004). Serbest Ticaret ve Çevre: Türkiye Üzerine Bir İnceleme. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Muğla: Muğla Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
- Yılmaz, M. & Dı̇lber, İ. (2020). Elektrik Tüketimi, Ekonomik Büyüme ve Dış Ticaret Açıklığının CO2 Emisyonu Üzerine Etkisi: ARDL Sınır Testi, Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 22(2), 459-475.
- Zeren, F. (2015). Doğrudan Yabancı Yatırımların CO2 Emisyonuna Etkisi: Kirlilik Hale Hipotezi mi Kirlilik Cenneti Hipotezi mi, Journal of Yasar University, 10(37), 6442
- Zhang, C., ve Zhou, X. (2016). Does Foreign Direct Investment Lead to Lower CO2 Emissions? Evidence From a Regional Analysis in China. Renewable and Sustainable Energy Reviews, 58, 943-951.
