Author :
Abstract
Küresel nüfusun katlanarak artması ve yayılması eskiden hiç enerji ihtiyacı duymayan alanların bile enerji ihtiyacının oluşması, endüstriyel gelişim ve çeşitlenme, bunların enerji tüketimi büyük bir zorluk olarak karşımıza çıkmıştır. Bunun yanında, ilkel bir enerji üretim sistemi olarak görülen fosil yakıtlardan sağlanan enerji üretiminin doğal çevreye verdiği hasar nedeniyle terk edilmek istenmesi, enerji tedariki konusunu daha da zor bir hale getirmektedir. Bu durum insanlığı doğal çevreye daha az hasar veren yenilenebilir enerji kaynaklarına yöneltmiş ve en çevreci enerji üretim tekniği olarak güneş enerjisi panelleri ön plana çıkmıştır. Bu nedenle Dünyada ve ülkemizde son on yılda sayıları giderek artan güneş enerjisi panelleri özellikle çevreci politikalara bağlı olarak artmaya devam etmektedir. Mekâna çakılmak suretiyle inşa edilen ve elektrik alt yapısı döşenen bu santraller doğal arazi örtüsünü de değiştirmektedir. Bu santraller yeni bir yapay arazi örtüsü oluşturmak suretiyle yeni bir arazi kullanım türü ortaya çıkarmaktadır. Bu nedenle, bu tip arazi kullanımının analizinin yapılıp hangi arazi kabiliyet sınıfına uygun olduğu ve ekonomik analizlerin yapılarak uygun alanların belirlenmesi önemli bir çalışma konusudur. Bu çalışmada, Şanlıurfa ilinde kurulu ve aktif olan 30 güneş enerjisi panellerinin il genelinde dağılışı yapıldıktan sonra Arcgis ve Erdas analiz araçları vasıtası ile bu güneş enerjisi panellerinin etki alanları, hangi arazi sınıfında yer aldıkları açısından uygunluk analizine tabi tutularak değerlendirmelerde bulunulmuştur. Yapılan analizler sonucunda Şanlıurfa ilinde kurulu olan güneş enerjisi panellerinin 4’ünün I. sınıf arazi üzerinde, 9’unun II sınıf arazilerde, 8’inin III. sınıf arazilerde, 4’ünün IV. sınıf arazilerde, 4’ünün VII. sınıf arazilerde kurulduğu V. ile VI. sınıf arazilerde ise Güneş Enerjisi Panellerinin kurulmadığı belirlenmiştir. Çalışma sonucunda güneş enerjisi panelleri kurulurken arazi sınıfına ve tarımsal üretim potansiyeline bakılmaksızın kurulduğu saptanmıştır.
Keywords
Abstract
Exponentially increasing and spreading the global population the formation of energy needs, industrial development and diversification, their energy consumption, even in areas that never needed energy before, has been a major challenge. Besides, the desire to abandon energy production from fossil fuels, which is seen as a primitive energy production system due to the damage caused to the natural environment, makes the issue of energy supply even more difficult. This has led humanity to renewable energy sources that cause less damage to the natural environment, and solar panels have come to the fore as the most environmentally friendly energy production technique. Therefore, solar energy panels, which have been increasing in number in the last decade in the world and in our country, continue to increase, especially due to environmental policies. These power plants, built by crashing into the space and laying electrical infrastructure, also change the natural land cover. These plants create a new type of land use by creating a new artificial land cover. For this reason, analyzing this type of land use and determining which land capability class is suitable and determining the appropriate areas by making economic analyses is an important subject of study. In this study, 30 solar energy panels installed and active in Sanliurfa province were distributed throughout the province and evaluated by analyzing the suitability of these solar energy panels in terms of what Land class they are in using Arcgis and Erdas analysis tools. As a result of the analysis, 4 of the solar energy panels installed in Sanliurfa province I. on grade land, 9 on Grade II Land, 8 on Grade III land. in class plots, 4 of them are IV. in class lands, VII of the 4. Class V. was established in the land with VI. it was determined that solar energy panels were not installed in class plots. As a result of the study, it was determined that solar panels were installed regardless of land class and agricultural production potential when they were installed.
Keywords
- ABD Çevre Koruma ajansı. (2006). Solar Power analysis and Design Specifications, SRa International, 10.05. 2020 tarihinde http://www.epa.gov/brownfields adresinden erişildi.
- Akbıyık M.,,Günal V.,Güzel A.,Özcanlı M. (2017).“Kültürel Çekicilikler Bağlamında Şanlıurfa İlinin Turizm Potansiyeli ve Planlamasına Yönelik Öneriler” III. Türk Dünyası Turizim Sempozyumu. http://tdts.manas.edu.kg/files/Tam_Metin_Bildiri_Kitabi.pdf Kırgızistan/Bişkek
- Algarin, C.R., Llanos A.P., and Castro, A.O. (2017). An analytic Hierarchy Process Based approach for Evaluating Renewable Energy Sources. International Journal of Energy Economics and Policy, 7(4), 38-47, Mersin.
- Atalay, İ. (2013). Uygulamalı Klimatoloji. İzmir: METa Basım Matbaacılık Hizmetleri.
- Ayday, C., Yaman, N., Sabah, L. ve Höke O. (2016). Güneş Enerji Santrali Yer Seçiminde açık Kaynak Kodlu CBS Kullanımı-Eskişehir İl Örneği. 6. Uzaktan algılama-Cbs Sempozyumu (UZaL-CBS), adana.
- Aytaç A. S.,Bozdağ E.,Şahap A.,Yetmen H.,Özcanlı M. (2018). “Jeoturizm Açısından Potansiyel Bir Alan: Nemrut Dağı Milli Parkı, Adıyaman/Türkiye” 3. Uluslararası Türk Dünyası Turizm Sempozyumu. Kırgızistan/Bişkek http://tdts.manas.edu.kg/files/Tam_Metin_Bildiri_Kitabi.pdf
- Aytaç,A.S., Yetmen, Y., Benek, S., Elmastaş, N,. Şahinalp, M.S., Özcanlı, M. ŞAHAP, A.(2016).Harran Ünı̇versı̇tesı̇ Osmanbey Kampüsü’nün (Şanliurfa) Fı̇zı̇kı̇ Coğrafyasi.Asos Journal DOI: 10.16992/ASOS.11816
- Benek S,. Özcanlı, M. (2015). Şanlıurfa İlinde Boğulma Vakaların İncelenmesı̇ (2001 2008) .Marmara Coğrafya Dergisi DOI: 10.14781/mcd.00022
- Benek,S., Özcanlı, M., (2009) “İhtiyaç Eksenli veri Elde Etme yöntemine ilişkin Bir model çalışması: Denizli Örneği” Atatürk Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Araştırma Dergisi Cilt 9, Sayı:42 S.203-214
- Bulut, M., Kaplanoğlu, İ. ve Geylani, V. (2018). Dünyada Hidro YüzerGES Projelerinin Gelişimi ve Türkiye’deki Potansiyeli. Güç Sistemleri Konferansı, 15-16 Kasım, ankara.
- Coşkun, M. Coşkun, S. ve Gözalan, S. (2020). Temperature Inversion Winter Seasonal in Karabuk-Safranbolu Basin: Possible Effects on Natural and Human Environment (Turkey). Electronic Turkish Studies, 15(1), 70-82.
- Doğanay, H. ve Coşkun, O. (2017). Enerji Kaynakları. (Güncellenmiş 3. Baskı). Pegem akademi Yayıncılık, ankara.
- Dünya Enerji Konseyi Türk Milli Komitesi (DEKTMK). (2009). Dünya’da ve Türkiye’de Güneş Enerjisi, DEKTMK Yayını, ankara.
- Edenhofer, O. Madruga, R.P. and Sokona, Y. (2012). Renewable Energy Sources and Climate Change Mitigation. Special Report of the Intergovernmental Panel on Climate Change, Cambridge University Press, 370-372, New York.
- Elmastaş, N., Özcanlı, M. (2014).Arazi Kullanımı ve Deprem İlişkisi Bağlamında 2011 Van Depremlerinin Erciş Şehrine Etkileri.Turkish Studies DOI:
- Elmastaş, N., Yetmen, H.,. & Özcanlı, M. (2019). Ahlat (Bitlis) İlçesindeki Yeraltı Sularının Tarımsal Sulama Açısından İncelenmesi. Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, Yıl: 7, Sayı: 90, Mart 2019, s. 13-26 Doi Number: http://dx.doi.org/10.16992/ASOS.14866
- Elmastaş, N.,Yetmen H.,Özcanlı M. (2018). “Ahlat (Bitlis) İlçesi Kıyılarında Van Gölü Suyunun Yeraltı Suyuna Etkisi” III. INES EDUCATION and SOCIAL SCIENCE CONGRESS Türkiye/ Antalya. Tam metin Bildiri Kitabı
- Elmastaş, N.,Yetmen, H., Özcanlı,M. (2019). “Adilcevaz (Bitlis) İlçesindeki Yeraltı Sularınıngenel Değerlendirmesi” III. Taras shevchenko ınternatıonal congress on socıal scıences. Tam metin Bildiri Kitabı
- Enerji İşleri Genel Müdürlüğü Enerji Yatırımları Dairesi Başkanlığı. Türkiye Elektrik Yatırımları 2019 Yılı Eylül ayı Özet Raporu. 16 Nisan 2020 tarihinde https://www.enerji.gov.tr/ adresinden erişildi.
- Enerji, T. C. (2016). Mavi Kitap-Eneıji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı ile Bağlı, İlgili ve İlişkili Kuruluşlarının amaç ve Faaliyetleri. 11 Nisan 2020 tarihinde https://www.enerji.gov.tr/tr-TR/Mavi-Kitaplar adresinden erişildi.
- Eroğlu, H. (2018). Güneş Enerji Santralleri için Uygunluk Haritasının Elde Edilmesi: Bir Uygulama. Journal of the Institute of Science and Technology, 8(4),97-106, Romanya.
- Eroğlu, H. ve Aydın, M. (2015). Optimization of Electrical Power Transmission Lines ’ Routing Using aHP, Fuzzy aHP, and GIS. Turkish Journal of Electrical Engineering and Computer Science, 23: 1418-1430.
- Fthenakis V. and Kim H. J. (2009). Land Use and Electricity Generation: a Life-Cycle analysis. Renewable and Sustainable Energy Reviews, 13, 1471.
- Güçlüer, D. (2010). Güneş Enerjisi Santrali Kurulacak alanların CBS-Çok Ölçütlü Karar analizi Yöntemi ile Belirlenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Yıldız Teknik Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
- Güzel A.,Özcanlı M.,. (2016).“Adıyaman İlinde Yaban Keçisi Av Turizmi” International Science and Technology Conference. AVUSTURYA/Viyana www.iste‐c.net
- Güzel, A,.Özcanlı, M. (2015) “İnsan Doğal Ortam Etkileşimi Bakımından Geleneksel Harran Kubbe Evleri” International Science and Technology Conference, http://www.istec.net/publication_folder/istec/istec2015.pdf Rusya federasyonu. ST.PETERSBURG
- Güzel, A., Özcanlı, M. (2015). “İnsan Doğal Ortam Etkileşimi Bakımındangeleneksel Harran Kubbe Evleri” ISTEC 2015 International Science and Technology Conference, Rusya federasyonu. ST.PETERSBURG. Tam metin Bildiri Kitabı
- Kapluhan, E. (2014). Enerji Coğrafyası açısından Bir İnceleme: Güneş Enerjisinin Dünya’daki ve Türkiye’deki Kullanım Durumu. İstanbul Üniversitesi Coğrafya Dergisi, (29), 7098, İstanbul.
- Kaya, K. ve Koç, E. (2015). Enerji Üretim Santralleri Maliyet analizi. Mühendis ve Makine Dergisi, 56 (660), 61-68, ankara.
- Kılıç, a. (1993). Güneş Enerjisi ve Uygulamaları. Tesisat Mühendisliği Dergisi, 5, 6-15, ankara.
- Köse, İ. (2018).İklim Değişikliği Müzakereleri: Türkiye’nin Paris anlaşması’nı İmza Süreci. Ege Stratejik araştırmalar Dergisi, 9(1), 55-81, İzmir.
- Livatyalı, H. ve Yıldırım, T. (2013). Yoğunlaştırılmış Güneş Enerjisi Teknolojisindeki Gelişmeler. Mühendis ve Makina Dergisi, 53(633), 16-20, ankara.
- Lu, H. ve Zhao, W. (2018). Parçacık boyutlarının ve eğim açılarının, yere monte edilmiş bir güneş fotovoltaik sisteminin toz biriktirme özellikleri üzerindeki etkileri. Uygulamalı Enerji , 220 , 514-526.
- Miller, a. ve Lumby, B. (2012). Utility Scale Solar Power Plants: a Guide For Developers and Investors. Guidilines book written for IFC. World Bank Group, New Delhi, India.
- Muneer, T., Asıf, M. ve Munawwar, S. (2005). Hindistan ekonomisine özel referansla sürdürülebilir güneş enerjisi üretimi. Yenilenebilir ve Sürdürülebilir Enerji İncelemeleri , 9 (5), 444-473.
- Narin, M. (2008). Türkiye’nin Enerji Yapısı ve İzleyeceği Öncelikli Politikalar. asodosya ankara Sanayi Odası Dergisi, 50- 68, ankara.
- Obut, Z. (2016). Göksun İlçesinde Güneş Enerjisi Santrali Kurulacak alanların CBS yöntemi ile Belirlenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kahramanmaraş.
- Onurbaş Avcoğlu, A. (2017). Yenilenebilir Enerji Kaynakları ve Teknolojileri Dersi 2. 26.01.2019 tarihinde https://acikders.ankara.edu.tr adresinden erişildi.
- Oral, M. (2017). Enerji Coğrafyası Perspektifinde Türkiye’nin Enerji Politikaları. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Karabük Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Karabük.
- Oral, M. ve Özdemir, Ü. (2017). Küresel Enerji Jeopolitiğinde Türkiye: Fırsatlar ve Riskler / The Position of Turkey in Global Energy Geopolitics: Opportunities and Risks. Journal of History Culture and art Research, 6(4), 948-959, Londra.
- Özcanlı M. (2016).“Türkiye Ve İtalya Arasındaki Ticaretin Durumu Vegeliştirilmesine Yönelik Öneriler” International Science and Technology Conference. AVUSTURYA/Viyana www.iste‐c.net
- Özcanlı, M,. Benek, S., Yetmen, H.(2017).Bağlar Merkez İlçesı̇nde (Dı̇yarbakir) Yükseltı̇ Basamaklarina Göre Arazı̇ Kullanimi.Sobider: Sosyal Bilimler Dergisi DOI: 10.16990/SOBIDER.3728
- Özcanlı, M. (2014). Kazdağları Milli Parkı’nda Tarımsal Faliyetlerin Arazi Örtüsü Değişimine Etkisi (1975-2005). The Journal of Academic Social Science Studies, 25(19), 339-356. DOI:10.9761/JASSS2317
- Özcanlı, M. (2018). “UNESCO Kültür Mirasında Diyarbakır Surları”, International Social Sciences Studies Journal, 4(24): 5106-5115 http://dx.doi.org/10.26449/sssj.949
- Özcanlı, M. Özçağlar,A., Özgen,N., Benek, S.(2018).Dı̇yarbakir Şehrı̇nı̇n Alansal Gelı̇şı̇mı̇ ve Tarim Arazı̇lerı̇ Üzerı̇ndekı̇ Etkı̇lerı̇.Asos Journal DOI: 10.16992/ASOS.1329410.7827/TurkishStudies.6877
- Özcanlı, M., Güzel, A.(2015).Şanlıurfa Şehrinin Alansal Gelişiminin Çevresindeki Tarım Arazilerine Etkisi.Turkish Studies doi:10.7827/TurkishStudies.7890
- Özcanlı, M.; Elmastaş, N.; Yetmen, H. ve Benek, S.. (2018). Ahlat (Bitlis) İlçesinde Tarımsal Sulamada Sondaj Kuyularının Kullanımının Yeraltı Sularına Etkisi, Jass Studies-The Journal of cademic Social Science Studies, Doi number:http://dx.doi.org/10.9761/JASSS7892, Number: 74 Spring 2019, p. 505-520.
- Özcanlı,M. 2018 “İnanç Turizmi Potansiyeli Açısından Eyüp Nebi (Şanlıurfa/Türkiye) Köyü’nünDeğerlendirilmesi” 2nd International Symposium Humanities and Social Sciences04– 07 August 2018 / COMRAT
- Rios, R., & Duarte, S. (2021). Selection of ideal sites for the development of large-scale solar photovoltaic projects through Analytical Hierarchical Process–Geographic information systems (AHP-GIS) in Peru. Renewable and Sustainable Energy Reviews, 149, 111310.
- Saaty, T. L. (1986). axiomatic Foundation of the analytic Hiyerarchy Process. Management Science, 32(7).
- Saaty, T. L. (1994). How to Make a Decision: The analytic Hierarchy Process. Interfaces, 1943.
- Saaty, T. L. ve Vargas, L. G. (2006). Decision Making with The analytic Network Process (Vol. 282). Springer Science Business Media, LLC.
- Saner, H. (2015). Türkiye'de Güneş Enerjisi Santrallerinin Yer Seçimi ve Çevresel Etkileri: Karapınar ve Karaman Enerji İhtisas Endüstri Bölgeleri Örneklerinin Değerlendirilmesi. Yayınlanmamış Doktora Tezi, ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler, ankara.
- Şen, Z. (2002). Temiz Enerji ve Kaynakları. Su Vakfı Yayınları, İstanbul.
- Taktak, F. ve Mehmet, I. L. I. (2018). Güneş Enerji Santrali (GES) Geliştirme: Uşak Örneği. Geomatik, 3(1), 1-21.
- Varınca, K. B. ve Gönüllü, M. T. (2006). Türkiye’de Güneş Enerjisi Potansiyeli ve Bu Potansiyelin Kullanım Derecesi, Yöntemi ve Yaygınlığı Üzerine Bir araştırma. 1. Ulusal Güneş ve Hidrojen Enerjisi Kongresi, 270-275, 21-23 Haziran, Eskişehir.
- Yalçın, C. ve Yüce, M. (2020). Burdur’da Güneş Enerjisi Santrali (GES) Yatırımına Uygun alanların CBS Yöntemiyle Tespiti. Geomatik, 5(1), 40-50.
- Yetmen, H., Aytaç, A.S., Özcanlı. M. (2017).Harran Ovasi’nin Kuraklik Analı̇zı̇.Asos Journal DOI: 10.16992/ASOS.12196
- Yetmen, H., Elmastaş, N., & Özcanlı, M. (2020) Ahlat İlçesi (Bitlis) kıyı akiferinde yeni bir problem: Yeraltı suyu tuzlulaşması. Türk Coğrafya Dergisi , (75), 71-80. https://doi.org/10.17211/tcd.648385
- Yıldırım, V. ve Nişancı, R. (2010). Developing a Geospatial Model for Power Transmission Line Routing in Developing a Geospatial Model for Power Transmission Line Routing in Turkey. FIG Kongresi, 11-16 Nisan, Sydney.
- https://www.mbt-energy.com/projects/groundpv (Erişim Tarihi: 06.07.2019).
- https://www.iea.org (Erişim Tarihi: 18.12.2019).
- https://www.enerjiatlasi.com/ulkelere-gore-gunes-enerjisi.html (Erişim Tarihi: 23.07. 2019).
- http://tapu-kadastro.net/index.php/makaleler/diger-tapu-kadastro/400-sulama-alanlarinda-3083- sayili-kanuna-goere-kisitli-araziler (Erişim Tarihi: 01.03.2020).
- ulasabilir (Erişim tarihi: 20.03.2020).
- https://www.irena.org (Erişim Tarihi: 09.08.2019).
- https://solargis.com (Erişim Tarihi: 09.12.2019).
- https://www.enerjibes.com/gunes-santrali-icin-arazi-secimi (Erişim Tarihi: 06.09.2019).
- http://makale.eceylan.com/1-bolum-gunes-enerji-santrali-ges-bilgilendirme (Erişim Tarihi: 06.07.2019).
- http://srtm.csi.cgiar.org/srtmdata (Erişim Tarihi: 06.04.2020).
- https://www.planetobserver.com (Erişim Tarihi: 06.04 2019).
- https://www.sciencedirect.com/journal/renewable-and-sustainable-energy-reviews (Erişim Tarihi: 07.09.2019).
- https://www.xtrlarge.com (Erişim Tarihi: 09.12.2019).
- https://www.dunyaenerji.org.tr/bp-enerji-gorunumu-2018 (Erişim Tarihi: 08.09.2019).
- http://www.yegm.gov.tr/yenilenebilir.aspx (Erişim Tarihi: 01.01.2019).
- http://www.yegm.gov.tr/MyCalculator/Default (Erişim Tarihi: 01.01.2019).
- https://www.teias.gov.tr (Erişim Tarihi: 01.01.2019).
- https://www.epdk.org.tr/Detay/Icerik/3-0-159-3/yonetmelikler (Erişim Tarihi: 03.19. 2019).
- https://www.facebook.com/646061445429756/posts/1309691582400069 (Erişim Tarihi: 08.05.2020).
- https://kubyenergy.ca/blog/the-positive-and-negative-environmental-impacts-of-solar-panels (Erişim Tarihi: 02.13.2019).
- https://www.greenmatch.co.uk/ blog/ 2015/ 01/ impact - of - solar - energy - on - the- environment (Erişim Tarihi: 11.08.2019).
- https://www.herkesebilimteknoloji.com/haberler/surdurulebilirlik/gunes-enerjisi-panellerinin- cevreye-verdigi-zararlar-tartisiliyor (Erişim Tarihi: 15.06.2019).
- https://www.thebalancesmb.com/what-is-the-environmental-impact-of-solar-power-generation- 4586409 (Erişim Tarihi: 15.06.2019).
- https://www.mevzuat.gov.tr (Erişim Tarihi: 11.08.2019).
- http://www.basinandrangewatch.org/Water.html (Erişim Tarihi: 04.04.2020).
- https://solarthermalmagazine.com (Erişim Tarihi: 04.04.2020).
- https://www.iklimhaber.org/turkiye-sera-gazi-emisyon-istatistiklerine-yakin-bakis (Erişim Tarihi: 13.04.2020).
- https://mip.pmi.org/tengger-solar-park (Erişim Tarihi: 09.12.2019).
- https://tr.qwe.wiki/wiki/Bhadla_Solar_Park (Erişim Tarihi: 09.12.2019).
- https://serbestce.com (Erişim Tarihi: 08.09.2019).
