Author :
Abstract
İslam dini, itikadî hükümlerin yanında bireylerin ıslahıyla toplumun himaye edilmesi, adaletin tesisiyle düzeninin korunmasına yönelik olarak birtakım hukuki düzenlemeler yapmış, caydırıcı tedbirlerle müeyyideler konmuştur. Bu tedbir ve müeyyidelerin tamamı ceza hukukunun muhtevası içerisinde değerlendirilmiştir. İslam dini Allah’ın yeryüzünde sadece Müslümanlar değil tüm insanlar için küçük büyük erkek kadın ayırımı yapmadan insanların mutlu ve huzurlu yaşamaları için adaletli bir düzen indirmiştir. İslam öncesi dönemde hiçbir hakka sahip olmayan kadın İslam dini ile beraber toplum içerisinde hak ettiği yüce değere kavuşmuş, layık olduğu makama erişmiştir. İslam dini kadın ve erkeğin bir nefisten yaratıldığını belirtmiş, insan olma cihetiyle kadın ile erkek arasında hiçbir fark koymamış birini diğerine üstün addetmemiştir. Üstünlüğün ancak takvada olduğunu vurgulamıştır. İslâm, kadın ile erkeği ibadetlerde ve cezai hükümlerde eşit kabul etmiştir. Ancak had cezaları, kısas, diyet ve ta’zir gibi bazı cezai hükümlerin uygulanmasında kadın ile erkeğin bazı durumlarda farklı değerlendirildiği, verilen hükümlerde kadının lehine olacak uygulamaların olması da söz konusudur. Çalışmamızda İslam ceza hukukunun uygulanmasında kadınlara tanınan pozitif ayrıcalıklar ele alınacak ve incelenecektir.
Keywords
Abstract
The religion of Islam, has made some legal arrangements, has taken some deterrent measures and has applied some sanctions about belief provisions. In addition to these, Islam also has some actions for the individual improvement, protection of society, the establishment of the justice and maintenance the order. All of these measures and provisions have been evaluated in the content of criminal law. The religion of Islam has sent down a just order for people to live happily and peacefully on earth, not only for Muslims, but for all people, without discriminating between men and women. Women, who had no rights in the pre-Islamic period, attained the high value they deserved in the society with the religion of Islam and reached the position they deserved. The religion of Islam states that men and women are created from one soul, does not distinguish between men and women in terms of being human, and does not consider one superior to the other. She emphasized that superiority is only in taqwa. Islam accepts women and men equal in terms of worship, justice and penal provisions. However, in some situations, women and men are evaluated not in the same way in the implementation of some penal provisions such as hadd punishments, retaliation, diyet (it is a material compensation for some crimes.) , ta’zir (ta’zir is a punishment which is not placed in the Quran or the prophet Muhammad’s sayings. It is given by president). In these cases, the implementations are in favor of women. In our study, the positive privileges which are given to the women in the Islamic criminal law will be discussed and examined.
Keywords
- Alûsî, Seyyid Mahmut Şukrü el-Badâdî el, Muhammed Behcet el-Eserî. Bülûğu’l-Erbi fî Ma’rifeti Ahvali’lArabi. Beyrut: Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, ts. Ansay, Sabri Şakir. Hukuk Tarihinde İslam Hukuku. Ankara: Turhan kitabevi, 1958.
- Armağan, Servet İslâm Hukukunda Temel Hak ve Hürriyetler, Ankara: Diyanet İşleri Başkanlığı Yayınları, 1987. Aydın, Mehmet Âkif. “İslâm’da Kadın” Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 24/86,98. İstanbul: TDV yayınları, 2005.
- Bardakoğlu, Ali vd. Câhiliye Döneminde Kadın, Sosyal Hayatta Kadın. İstanbul: Ensar Neşriyat, 2005.
- Bardakoğlu, Ali. “Eşkiya” Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 14/547. İstanbul: TDV Yayınları, 2005.
- Bardakoğlu, Ali. “Had” Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. İstanbul: TDV Yayınları, 2005.
- Bilmen, Ömer Nasuhi. Hukukı İslamiyye ve Istılahatı Fıkhıyye Kamusu. İstanbul: Bilmen Yayınevi, 2017.
- Buhârî, Ebû Abdullah Muhammed b. İsmâîl b. İbrâhîm el-Cu‘fî el. el-Câmiü’s-sahîh, nşr. Mehmed Sofuoğlu. 17 cilt. İstanbul: Ötüken Neşriyat, 1. Basım, 2013.
- Burhânpûrlu, Şeyh Nizâm. Feteva-i Hindiyye (Feteva-i Alemgiriyye). çev. Mustafa Efe. Ankara: Akçağ Yayınları, 1983. Bünyamin Erul, “Vedâ Hutbesi”, Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 42/592. İstanbul:
- TDV yayınları, 2005.
- Cessâs, Ebû Bekr Ahmed b. Alî Râzî. el- Aḥkâmü’l-Ḳurʾân. Çev. Mehmet Keskin, Ankara: İtisam Yayınları, 2018.
- Cevad, Ali. El Mufassal fi Tarihil Arab kablel İslam. çev. Dursun Hazer- Fethullah Zengin. Ankara: Ankara Okulu Yayınları, 2019.
- Cürcânî, Ebü’l-Hasen Alî b. Muhammed b. Alî es-Seyyid eş-Şerîf el-Hanefî. et-Tarifat. trc. Arif Erkan, İstanbul: Bahar Yayınları, 1997. Düzdağ, Ertuğrul. Ebussuud Efendi Fetvaları. İstanbul: Kapı Ay Yayınları, 2018.
- Ebû Dâvûd Süleymân b. el-Eş‘as b. İshâk es-Sicistânî el-Ezdî. Sünen-i Ebu Davud. çev. Necati Yeniel ve Hüseyin Kayapınar. İstanbul: Şamil Yayınları, 2011.
- Ebu Zehra, Muhammed. İslam Hukukunda Suç ve Ceza. çev. İbrahim Tüfekçi. İstanbul: Kitabevi Yayınları, 1994.
- Esen, Hüseyin. “Zina”, Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi. 44/ 440-444. İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları, 2003),
- Güç, Ahmet. “Konfüçyüsçülük”. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 26/168. Ankara: TDV Yayınları, 2002.
- Hamidullah, Muhammed. İslâm’a Giriş. trc. Cemal Aydın. Ankara: Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları, 2017.
- Hanbel, Ebû Abdillâh Ahmed b. Muhammed b. eş-Şeybânî el-Mervezî. el Müsned. trc. Hüseyin Yıldız vd. İstanbul: Ocak Yayıncılık, 2013.
- Heyet. Vizaretü'l-Evkaf ve'ş-Şuuni'l-İslamiyye Kuveyt. el-Mevsu‟atü‟l-Fıkhiyye, Vizaretü'l- Evkaf ve'ş-Şuuni'l-İslamiyye . Kuveyt Yayınları, 2012.
- İbn Abidin, Muhammed Emîn b. Ömer b. Abdilazîz el-Hüseynî ed-Dımaşkī, Reddü’l-muḥtâr ʿale’d-Dürri’l-muḫtâr, Çev. Ahmet Davutoğlu vd., İstanbul: Şamil Yayınları, 1985.
- İbn İshak, Muhammed, Siyer, haz. Muhammed Hamidullah, çev. Sezai Özel, İstanbul: Akabe yayınları, 1988. İbn Kudâme, Ebû Muhammed Muvaffakuddîn Abdullāh b. Ahmed b. Muhammed b. el-Cemmâîlî el-Makdisî. el-Muğni. çev. A. Alpaslan Tunçer. İstanbul: Ravza Yayınları
- İbn Mace, Ebû Abdillah Muhammed b. Yezîd. es-Sünen. trc. Hüseyin Yıldız vd. İstanbul: Çağrı Yayınları, 1981.
- İbn Manzûr, Ebu’l-Fadl Cemâlüddîn Muhammed b. Mükrim. Lisânü’l-Arab. 6/4638. Beyrut: Dâru Sâdır Yayınları, 1956.
- İbn Rüşd, el-Hafîd. Bidâyetü’l-müctehid ve nihâyetü’l-muktesıd. Lübnan: Dâru’l-Kütübi’l- ʽİlmiyye, 2005.
- İbnü’l-Arabî, Ebu Bekir. Ahkamu’l Kur’an. Kahire: Dâru’l-Hadîs, 2011.
- İnce, İrfan. “Ridde” Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 35/89. Ankara: Türkiye Diyanet Vakfı, 2008.
- Karaman, Hayreddin. İslâm Hukuk Tarihi. İstanbul: İz Yayıncılık, 2012.
- Karaman, Hayreddin. Karaman, Mukayeseli İslam Hukuku. İstanbul: İz Yayıncılık, 2016.
- Karaman, Hayreddin. Yeni Gelişmeler Karşısında İslâm Hukuku. İstanbul: İz Yayıncılık, 2004.
- Karaman, Hayrettin vd. Kur’ân Yolu. Ankara: DİB Yyayınları, 2012. Kardavi, Yusuf. Çağdaş Meselelere Fetvalar. çev. Veysel Bulut. İstanbul: Merve Yayıncılık,
- Kâsânî, İmam Aladdin Ebi Bekr bin Mesud el-Hanefi. Bedâi‟u‟s-Sanâi fi Tertibi Şera”i. Beyrut: Dar’ul el-Kutubu’l el-İlmiyye, 2003.
- Keskioğlu, Osman. Fıkıh Tarihi ve İslam Hukuku. Ankara: DİB Yayınları, 2003.
- Kudûrî, Ebü’l-Hüseyn Ahmed b. Ebî Bekr Muhammed b. Ahmed. Kuduri Metni Tercümesi. çev. Ali Arslan. İstanbul: Arslan Yayınları, 2012. Kur’an’ı Kerim Meali, çev. Halil Altuntaş- Muzaffer Şahin. Ankara: Diyanet İşleri Başkanlığı Yayınları, 3. Basım, 2009.
- Kurtubî, Ebû Abdillâh Muhammed b. Ahmed b. Ebî Bekr b. Ferh el. el-Câmiʿ li-aḥkâmi’l- Ḳurʾân. Çev. Beşir Eryarsoy. İstanbul: Buruc Yayınları, 2000. Kurtubî, Ebû Abdillah Muhammed b. Ahmed b. Ebî Bekr. el-Câmi‘ li ahkâmi’l-Kur’ân. Çev. M.Beşir Eryarsoy, İstanbul: Buruç Yayınları, 2000.
- Kutup, Seyyid. Kadın ve Aile. çev. Halit Yılmaz. İstanbul: İhtar Yayınları, 1994. Mâverdî, Ebü’l-Hasen Alî b. Muhammed b. Habîb el-Basrî. el-Havi’l-Kebir, Beyrut: Daru’l Kitabu’l İlmiyye, 1994.
- Mâverdî, Ebü’l-Hasen Alî b. Muhammed b. Habîb el-Basrî. Ahkâmu’s-Sultâniyye. çev. Ali Şafak. İstanbul: Bedir Yayınları, 1976.
- Mevsılî, Ebü’l-Fazl Mecdüddîn Abdullāh b. Mahmûd b. Mevdûd. el-İhtiyâr li taʽlîli’l-Muhtâr. çev. Ahmet Oğuz vd. Ankara: Nuh Yayınları 2017. Müslim, Ebü’l-Hüseyn Müslim b. el-Haccâc b. el-Kuşeyrî. Sahihi Muslim ve Tercemesi. çev. Mehmed Sofuoğlu. İstanbul: İrfan Yayınları, 2014. Nesâî, Ahmed b. Şuayb b. Ali es. Sünen trc. Hüseyin Yıldız vd. İstanbul Çağrı Yayınları, 1981.
- Râgıb, el-İsfehânî. el-Mufredât fî Garîbi’l-Kur’an. Kur’an Kavramları Sözlüğü. çev. Abdulbaki Güneş ve Mehmet Yolcu. İstanbul: Çıra Yayınları, 2012.
- Râzî, Ebû Abdillah Fahruddîn b. Hüseyin. Tefsiri Kebir Mefâtihu’l-gayb. çev. Suat Yıldırım vd., İstanbul: Huzur Yayınları, 2002.
- Sallabi, Muhammed. İslam Tarihi Asrı Saadet Dönemi. çev. Mustafa Kasadar vd. İstanbul: Ravza Yayınları 2015.
- Serahsî, Ebû Bekr Şemsü’l-eimme Muhammed b. Ebî Sehl Ahmed. el-Mebsut, ed. M. Cevat Akşit. İstanbul: Gümüşev Yayınları, 2008.
- Sıbâî, Mustafa. İslam’da Kadın Hakları. Ankara: Rehber Yayyınları, 1993.
- Şirâzî, Ebû İshâk Cemâlüddîn İbrâhîm b. Alî b. Yûsuf eş. el-Lümaʿ fî uṣûli’l-fıḳh. Dimeşk: Daru İbn Kesir, 2014.
- Taberî, Ebû Ca‘fer Muhammed b. Cerîr. Câmiu’l-beyân ‘an te’vîli âyi’lKur’ân. Çev. Hasan Karakaya ve Kerim Aytekin. İstanbul: Hisar Yayınları, 1996.
- Tirmizî, Ebû ‘İsâ Muhammed b. ‘İsâ b. Serve b. Mûsâ ed-Dahhâk es-Sülemî. el-Câmi‘u’s-Sahîh Sünenü’t-Tirmizî Tercemesi. nşr. Abdullah Parlayan. Konya: Konya Kitapçılık, 2004.
- Tosun, Nihat. Asrı Saadetten Günümüze Aile Hukuku. İstanbul: Safa Yayın Dağıtım, 2019. Udeh, Abdulkadir. İslam Ceza Hukuku ve Beşeri Hukuk. çev. Akif Nuri. İstanbul: İhya
- Zahira, Ebü’l-Abbâs Şihâbüddîn Ahmed b. İdrîs b. Abdirrahmân el-Mısrî el-Karâfî, Beyrut:Daru’l Garbi İslami, 1995.
- Zemahşerî, Ebü’l-Kāsım Mahmûd b. Ömer b. Muhammed el-Hârizmî ez. el-Keşşâf. çev. Muhammed Coşkun. İstanbul: Türkiye Yazma Eserler Kurumu, 2018.
- Zeydan, Abdulkerim. İslam Davetinin Esasları. Çev. Veli Ulutürk ve Mehmet Karabulut. İstanbul: Çıra Yayınları, 2011.
- Zuhaylî, Vehbe. İslam Fıkhı Ansiklopedis, çev. Ahmet Efe vd. İstanbul: Risale Yayınları, 1994.
