BARON ERNEST DE VERDOR’UN 1942 YILINDA DR. REFİK SAYDAM HÜKÜMETİNE SUNDUĞU EKONOMİK ÇÖZÜM ÖNERİSİ RAPORU
Author :
Abstract
Baron Ernest de Verdor Türkiye’de ve çeşitli ülkelerde ticaret ofisleri bulunan ülkelerin para değerleri ve ekonomisi hakkında çalışmalar yürüten bir girişimcidir. Verdor, Nisan 1942’de Refik Saydam hükümetine dış borç bulabileceğine ve ülkenin ekonomik durumuna dair bir rapor sunmuş ve bu borçların ödenmesi için Amerika’dan kredi alınmasını önermiştir. Daha sonra bu borç ile Merkez Bankası ve Maliye Hazinesinin altın ve döviz stokunun arttırılmasını istemiştir. Yaşanılan ekonomik sıkıntı ve buhranın para basılması ile aşılabileceğini ve tedavülde bulunan para miktarının artırılması gerektiğini önermiştir. Verdor 1942 yılında Sosyal Sigortalar Kurumu’nun kurulmasını önermiştir. Verdor’un bu kıymetli önerisi 1 Ocak 1946 tarihinde Sosyal Sigortalar Kurumu (SSK) olarak kurulmuştur. Türkiye ve Balkan ülkelerinin ekonomik bir iş birliğine giderek aralarındaki gümrükleri kaldırmalarının ticareti canlandıracağı önerisinde bulunmuştur Verdor’a göre Türkiye Balkan ülkelerin kalkınmasına yardımcı olursa Balkan ülkeleri arasında gümrükler kaldırılabilir. Balkan ülkeleri arasındaki sınır sorunlar, nedeniyle bu düşünce gerçekleşme ortamı bulamamıştır. Verdor’un bu fikri yıllar sonra Balkan ülkeleri arasında değil Avrupa Birliği ülkeleri arasında uygulanmıştır.
Keywords
Abstract
Baron Ernest de Verdor is a foreign entrepreneur working on the monetary values and economy of countries with trade offices in Turkey and in various countries. Verdor presented a report on the debts of the Republic of Turkey in 1942 and suggested that a loan be taken from the United States to pay these debts. Later, with this debt, he wanted to increase the gold and foreign exchange stock of the Central Bank and the Finance Treasury. According to this, however, Turkey will be able to pay its debts, but will also become dependent on the United States and England. He suggested that the economic distress and depression could be overcome by printing money and that the amount of money in circulation should be increased. Verdor proposed the establishment of the Social Insurance Institution in 1942. This valuable proposal of Verdor was established on January 1, 1946 as the Social Insurance Institution (SSK). According to Verdor, if Turkey helps the development of Balkan countries, customs can be lifted between Balkan countries. Due to the border problems between the Balkan countries, this idea could not find an environment for realization. This idea of Verdor was implemented years later not among Balkan countries, but among European Union countries.
Keywords
- Arslan, G. (2015), “Varlık Vergisi Kanunu'nun Çıkarılması, Uygulanması ve Sonuçları” Tarih Dergisi, 119-152.
- Ata, F. (2014), “Varlık Vergisinin Amerikan Kamuoyunda Yansıması” Uluslararası Tarih ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 63-78.
- Baytal, Y. (2007), “Demokrat Parti Dönemi Ekonomi Politikaları (1950-1957)” Ankara Üniversitesi Türk inkılâp Tarihi Enstitüsü Atatürk Yolu Dergisi, 545-567.
- Boratav, K. (2010), Türkiye İktisat Tarihi 1908-2009. Ankara: İmge Kitabevi.
- Bülbül, İ. (2005), “İkinci Dünya Savaşının Türkiye'de Sosyal Hayata Olumsuz Yansımaları” İstanbul Üniversitesi Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi Enstitüsü.
- Çalık, Ü. (2012), “Demokrat Parti Dönemi İktisat Politikalarına Yeni Bir Yaklaşım” Liberal Düşünce, 187-197.
- DPB, (1963), Hükümete Sunulan Yabancı Uzman Raporları Ankara.
- Metintaş, M. Y. ve Kayıran, M. (2018), “İkinci Dünya Savaşı Dönemi Türkiye CumhuriyetiHükümetlerinin İaşe Politikaları” Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Türk Dünyası Uygulama veAraştırma Merkezi YakınTarih Dergisi, (1).
- Öner, E. (1994), “Cumhuriyet Dönemi Türk Bütçeleri(1924-1993)” Maliye Araştırma Merkezi Konferansları, (36).
- Özbil, A. (2015), Türkiye'de Savaş Ekonomisi Uygulaması Olarak Milli Korunma Kanunu (1940-1946), (Doktora Tezi).
- Özdemir, Ü. (2020), Türk Siyasi Hayatındaki Değişim ve Sonuçları 1946-1959, (Doktora Tezi).Öztürk, İ. M. (2013), “İkinci Dünya Savaşı Türkiyesi'nde Olağanüstü Ekonomik Kararlar: Milli Korunma Kanunu ve Varlık Vergisi” Tarih Araştırmaları Dergisi, (32).
- Polatoğlu, M. G. (2021) “Türkiye'nin Kalkınmasında Sümerbank ve Etkinliği (1933-1987)” Atatürk Araştırma Merkezi Dergisi, 261-306.
- Sander, O. ve Esmer, A. Ş. (1996). “ İkinci Dünya Savaşında Türk Dış Politikası”, Olaylarla Türk Dış Politikası. Ankara
- Sertel, S. ve Sanyürek, M. B. (2016), “Demokrat Parti Dönemi Ekonomi Politikaları ve Verdor Raporu” Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, (9), 749-767.
- Takım, A. (2012), “Demokrat Parti Döneminde Uygulanan Ekonomi Politikaları ve Sonuçları” Ankara Üniversitesi SBF Dergisi (67), 157-187.
- Toprak, Z. (2004), “II. Dünya Savaşı ve Tek Parti'nin Sonu” Toplumsal Tarih (121).
- Yıldız, M. (2015). “Demokrat Parti Dönemi Türkiye'de Sanayi Politikaları” (Doktora Tezi).EKLER
