Author :
Abstract
Günümüz yaşam koşulları ile beraber stres, insan hayatının önemli bir parçasına dönüşmüş gözükmektedir. Bu nedenle insanların stresle mücadele edebilmesi her geçen gün daha çok önem kazanmaktadır. Çünkü stres bireyin hem fizyolojik hem de ruhsal açıdan olumsuz etkilenmesine neden olmaktadır. Stresin ortaya çıkmasında birçok faktör vardır. Strese neden olan faktörlerin insan hayatından çıkartılması neredeyse imkansızdır. Bu nedenle insanların stresle başa çıkmayı öğrenmesi gerekmektedir. Stresle başa çıkmada tercih edilen yaklaşım ve çözüm arayışlarından birisi de maneviyattır. Maneviyat, insanın hayatı anlamlandırması ve bu doğrultuda yaşamına ve tercihlerine yön verme çabasını kapsamaktadır. İnsanlar dua ederek, inançları doğrultusunda yaratıcıya sığınma motifleri geliştirerek, değerler ve ahlaki ögeleri işlevselleştirerek yaşadıkları olumsuz tecrübeden kurtulma çabasına girebilir. Bu çalışmada da stresle maneviyat arasındaki ilişki açıklanmaya çalışılmıştır. Yapılan literatür incelemesi doğrultusunda stres etkilerinin azalmasında manevi yönelimlerin etkili olduğu sonucuna ulaşılmıştır.
Keywords
Abstract
With today's living conditions, stress seems to have become an important part of human life. For this reason, it is becoming more and more important for people to fight stress. Because stress causes the individual to be adversely affected both physiologically and spiritually. There are many factors in the appearance of stress. It is almost impossible to remove the factors that cause stress from human life. That's why people need to learn to cope with stress. One of the preferred approaches and solutions to cope with stress is spirituality. Spirituality includes man's understanding of life and the effort to direct his life and preferences in this direction. People can try to get rid of their negative experiences by praying, developing motives of refuge in the creator in line with their beliefs, and functionalizing values and moral elements. In this study, the relationship between stress and spirituality was tried to be explained. In line with the literature review, it was concluded that spiritual orientations were effective in reducing the effects of stress.
Keywords
- Ocak, H. (2022). Hastane Çalışanlarının Algılanan Stres Düzeyleri Ve Psikolojik Sağlamlık Durumlarının Öznel İyi Oluş Durumları İle İlişkisinin Değerlendirilmesi, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Gedik Üniversitesi, Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, İstanbul.
- Balcı, A. (2014). Çalışanlarda Stres Kaynakları, Stresle Başa Çıkma Yöntemleri ve Sağlık Sektörü, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Beykent Üniversitesi Sosyal Bilimler
- Erdem, Y., Kayar, Y. ve Selvi, M., S. (2014). Örgütsel Stres Kaynakları ve Baş Etme Yolları: Tekirdağ Adliye Örneği. BJSS Balkan Journal of Social Sciences / Balkan Sosyal Bilimler Dergisi. 6: 56-75
- Öztürk, N. (2022). Algılanan Cinsiyet Ayrımcılığı Ve Yönetici Desteğinin İşe İlişkin Strese Etkisi, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Gebze Teknik Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Gebze.
- Knussen, C. & Sloper, P. (1992). Stress in families of children with disability: A review of risk and resistance factors. Journal of Mental Health, 1(3), 241-256.
- Baltaş, A. ve Baltaş, Z. (2013). Stres ve Başa Çıkma Yolları. İstanbul: Remzi Kitabevi
- Terry, D. J. & Hynes, G. J., (1998). Adjustment to A Low-control Situation: Reexamining The Role of Coping Responses. Journal of Journal and Social Psychology, 74(4), p. 1078– 1092.
- Lazarus, R. S. & Folkman, S. (1984). Stress, Appraisal, and Coping. New York: Springer.
- Folkman, S. & Moskowitz, J. T. (2004). Coping: Pitfalls and Promise. Annual Reviev of Psychology, Cilt 55, p. 745–774.
- Schneiderman, N., Ironson, G., & Siegel, S. D. (2005). Stress and health: psychological, behavioral, and biological determinants. Annu. Rev. Clin. Psychol., 1, 607-628.
- Lovibond, P. F., & Lovibond, S. H. (1995). The structure of negative emotional states: Comparison of the Depression Anxiety Stress Scales (DASS) with the Beck Depression and Anxiety Inventories. Behaviour research and therapy, 33:3, 335-343.
- Hammen, C. (2005). Stress and depression. Annu. Rev. Clin. Psychol., 1, 293-319
- Mroczek, D. K., & Almeida, D. M. (2004). The effect of daily stress, personality, and age on daily negative affect. Journal of personality, 72:2, 355-378.
- Dein, S. (2014). Din, Maneviyat ve Depresyon: Tetkik Ve Tedavi İçin Öneriler (N. Kımter, Çev.) . EKEV Akademi Dergisi, 0(58), 739-750.
- Ferah, N. (2019). Boşanma Sürecindeki Bireylerde Depresyon Anksiyete Stres Ve Dini Başa Çıkma Arasındaki İlişki. Bilimname, (37), 383-405
- Pelenk, E., S. (2018). İş Yeri Maneviyatı, Çalışmaya Tutkunluk Ve İş Stresi Arasındaki İlişki: Sağlık Sektörü Çalışanları İle Bir Araştırma, ICOAEF’18 IV. International Conference on Applied Economics and Finance & EXTENDED WITH SOCIAL SCIENCES, 751760.
- Akpınar, B. (2013). Öğretmen Adaylarının Stres Nedenleri, Kalem Eğitim ve İnsan Bilimleri Dergisi, 3 (2), 147-174
- Akman, E., A. (2020). Maneviyat Düzeylerine Göre Stres, Bilgece Farkındalık Ve Ayrışma- Bütünleşme Farklılıkları, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Başkent Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara. (İlişki bu tezden alınacak)
- Hill, P. C., Pargament, K., Hood, R. W., Mccullough, M. E., Swyers, J. P., Larson, D. B., & Zinnbauer, B. J. (2000). Conceptualizing Religion and Spirituality:Points of Commonality, Points of Departure. Journal for Theory of Social Behaviour, 1(30).
- Baetz, M., Toews, J. (2009). “Clinical Imlications of Research on Religion, Spirituality, and Mental Health”, Can J Psychiatry,; 54 (5), s. 294 .
- Namazova, Ş. (2022). Türk ve Azeri Üniversite Öğrencilerinin Algılanan Stres, Stres Belirtileri ve Stresle Başa Çıkma Stratejileri Açısından Kıyaslanması, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Kocaeli Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kocaeli.
- Pehlivan, İ. (2000). İş Yaşamında Stres. Ankara: Pegem Yayınları
- Okutan, M. ve Tengilimoğlu, D. (2002). İş Ortamında Stres ve Stresle Başa Çıkma Yöntemleri Bir Alan Uygulaması. Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 4(3),18-42.
- Telman, N., & Ünsal, P. (2004). Çalışan Memnuniyeti. İstanbul: Epsilon Yayıncılık.
- Ertekin, Y. (1993). Stres ve Yönetim. Ankara: TODAİE Yayıncılık.
- Karip, E. (2015). Çatışma Yönetimi. Ankara: Pegem Yayıncılık.
- Braham, J. B. (2004). Stres Yönetimi: Ateş Altında Sakin Kalabilmek. İstanbul: Hayat Yayınları.
- Tunç, E. (2021). Covid-19 Pandemi Döneminde Öğretmenlerin Manevi Kaynakları ve Mental İyi Oluşları. Türk Manevi Danışmanlık ve Rehberlik Dergisi, (4) , 75-96
- Erişen M, Karaca Sivrikaya S. (2017). Manevi bakım ve hemşirelik. Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 6(3):184-190.
- Ayten, A. (2012). Tanrı’ya Sığınmak. İstanbul: İz Yayıncılık.
- Cooper, A.E. (2003). An Investigation of the Relationships Among Spirituality, Prayer and Meditation, And Aspects of Stress and Coping”, Yayınlanmamış Doktora Tezi, Wright Institude Graduate School of Psychology.
- Uğurlu, E., S. (2014). Hemşirelikte Manevi Bakımın Uygulanması, Acıbadem Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 5(3), 197-191.
- Redhouse (1991). İngilizce-Türkçe Sözlük Ed. Robert Avery, Serap Bezmez, Anna G. Edmons, Mehlika Yaylalı, 19.bs, Redhouse yayınevi.
- Akalın, H., Ş. (2011). Türkçe Sözlük, 11.bs., Ankara: TDK.
- Boztilki, M. ve Ardıç, E. (2017). Maneviyat ve Sağlık. JAREN/ Hemişrelik Akademik Araştırma Dergisi , 3, (1), 39-45.
- Yeşilkayalı, E. (2016). Sosyal Çalışmada Maneviyada Duyarlı Müdahale. Uluslararası Sosyal Bilimler Dergisi, 53, 227-237.
- Yılmaz, M. ve Okyay, N. (2009). Hemşirelerin Maneviyat ve Manevi Bakıma İlişkin Görüşleri. Hemşirelik Araştırma Dergisi, 11 (3), 41-52.
