Author :
Abstract
Çeşitli karinelerin yorumundan hareketle gelecekten, gaipten haber veren, tavsiye ve uyarılarda bulunan mensur veya manzum tarzdaki eserlerin genel adına fal-nâme denilir. Kurân harfleri yahut âyetlerine dayanan Kurân falları ise, fal-nâme türü içerisinde en rağbet görenidir. Bu okültizm metinleri az hacimli olduğu için ekseriyeti mecmualar arasındadır ve çoğunun müellifi hatta müstensihi bile meçhuldür. Bu eserler, edebî değeri bir tarafa, dil, din, kültür vb. gibi pek çok folklorik malzemeye de sahip olduğundan manzum, mensur farketmeksizin üzerinde durulması gerekmektedir. Bu makalede, harf esasına dayalı, daha evvel bilinmeyen mensur bir Kurân fal-nâmesi ele alınmıştır. Ne zaman ve kim tarafından yazıldığı bilinmeyen bu fal-nâme, Atıf Efendi Kütüphanesi, Atıf Efendi Koleksiyonu’nda 02790-032 yer numarasıyla kayıtlı bir mecmuanın 190b-193a varakları arasında bulunmaktadır. Tam adı, “Hâzâ fî Beyân-i Ma‘rifet-i Fâl-i Kur‘ân-ı ‘Azîm” olan fal-nâmede, “eger … gelse ke-ḳavlihi Te‘ālā” kalıp sözün ardından Kurân’dan âyetler delil getirilerek 29 harfin tevili yapılmış ve gelecekle ilgili bazı müsbet, menfî hükümler bildirilmiştir. Çalışmamızda Eski Anadolu Türkçesi devrinde yazıldığı anlaşılan mezkûr fal-nâmenin tanıtımı ve incelemesi yapılarak metnin Latin harflerine aktarımına yer verilmiştir.
Keywords
Abstract
Fal-namah is the general name of works in prose or verse that foretell the future, the unseen, and give advice and warnings based on the interpretation of various presumptions. Qurʾān fals based on Qurʾān letters or verses are the most popular of the fāl-namah genre. Since these occultist texts are generally small in volume, the majority of them are in collections and most of them have unknown authors and even unknown scribes. Aside from their literary value, these works have many folkloric materials such as language, religion, culture, etc., they should be emphasized regardless of whether they are in verse or prose. In this article, a previously unknown prose Qurān fal-namah based on letters is discussed. This fal-namah, which is unknown when and by whom it was written, can be found in the Atıf Efendi Collection of the Atıf Efendi Library under the location number 02790-032, between 190b-193a. In the fal-namah, whose full title is “Hâzâ fî Beyân-i Ma'rifet-i Fâl-i Kur'ân-ı 'Azîm”, after the phrase “if ... comes, ke-ḳavlihi Te'âlâ”, verses from the Qur'ān are cited as evidence to interpret 29 letters and some positive and negative judgments about the future are reported. In our study, the aforementioned fal-namah, which is understood to have been written in the Old Anatolian Turkish period, is introduced and analyzed, and the text is transliterated into Latin letters.
