Author :
Abstract
Osmanlı Devleti’nde nüfus hareketleri, demografik yapılar ve nüfus baskısının tarihsel süreçteki etkileri, Osmanlı tarihçiliğinde önemli bir araştırma konusudur. Bu çalışma, Osmanlı Devleti'nin farklı dönemlerindeki nüfus artışı, demografik değişimler, iskân politikaları ve nüfus baskısı kavramını ele almaktadır. Osmanlı’daki nüfus araştırmaları genellikle tahrir, avarız ve cizye defterleri gibi kaynaklara dayanmaktadır. 15. ve 16. yüzyıllarda Anadolu ve Rumeli’deki demografik değişimler, göç hareketleri ve kırsal ile şehir yaşamındaki nüfus dağılımları bu bağlamda incelenmiştir. Osmanlı Devleti’nde nüfus artışı, ekonomik kaynaklar ile nüfus arasındaki uyumsuzluklar sonucunda "nüfus baskısı" kavramını ortaya çıkarmıştır. Bu durum, özellikle 16. yüzyılın sonu ile 17. yüzyılın başında Osmanlı İmparatorluğu’nda yaşanan yapısal dönüşümleri anlamak için kilit bir unsur olarak değerlendirilmiştir. Çalışma, Osmanlı’nın hem iç göçler hem de dış göçler aracılığıyla nüfus politikalarını nasıl şekillendirdiğini ve bu politikaların ekonomik, sosyal ve kültürel etkilerini analiz etmektedir.
Keywords
Abstract
Population movements, demographic structures, and the concept of population pressure in the Ottoman Empire have been pivotal topics in Ottoman historiography. This study examines the population growth, demographic transformations, settlement policies, and the notion of population pressure across different periods of the Ottoman Empire. Ottoman population studies often rely on sources such as tahrir (tax), avarız, and cizye registers. The demographic changes in Anatolia and Rumelia during the 15th and 16th centuries, migration patterns, and the distribution of rural and urban populations are analyzed within this framework. Population growth in the Ottoman Empire introduced the concept of "population pressure" due to the mismatch between economic resources and population dynamics. This phenomenon, particularly during the late 16th and early 17th centuries, has been considered a critical factor in understanding structural transformations within the Ottoman Empire. The study analyzes how the Ottomans shaped their population policies through internal and external migrations and examines the economic, social, and cultural impacts of these policies.
