Author :
Abstract
Daha çok sözlü edebîyatiçerisinde yer alan masallar, yazılı edebîyatta da kendine yer bulmuştur. Gerçek hayatta karşılaşılamayacak olağanüstü kahramanlar ve olağanüstü olaylarve kendine has dil ve üslubuyla dikkat çeken masallar, bu yönüyle edebîbir türdür. Bunun yanında masallar içinden çıktıkları toplumun tarihi, kültürü, değer yargıları, yaşam tarzı gibi birçok hususta bilgileri içerisinde muhafaza eder. Sundukları olağanüstü atmosferle çocukların ilgisini çeken masallar, çocukları bir yandan eğlendirirken öte yandan da toplumun sahip olduğu kök değerleri çocuklara aktarma fonksiyonunu da yerine getirir. Değerler eğitimi, bir çocuğun kişiliğinin oluşmasında ve topluma faydalı bir birey olarak yetişmesinde çok önemli rol oynar. Son dönemlerde örgün eğitimde de üzerinde önemle durulan değerler eğitimi sadece örgün eğitimle çocuklara kazandırılmaz. Masallar gibi çocukların ilgisini çeken çocuk edebîyatı ürünleri içerisinde de toplumsal değerler yer alır ve çocuklar bu edebî türler aracılığıyla kök değerleri kazanırlar. Bu çalışmada Yılan Derili Adam masalı temelinde Kazak masallarında kök değerler incelenmiştir. Oldukça zengin olan Kazak sözlü edebîyatı içerisinde masallar, kök değerler bakımından oldukça zengin bir tür olarak dikkat çekmektedir. "Yılan Derili Adam" masalıKazak kültürünün, mitolojisinin ve toplumsal değerlerinin anlaşılması bireyin hem kendisiyle hem de çevresiyle olan ilişkisini derinlemesine irdeleyen evrensel özelliklere sahip bir masal olduğundan çalışma kapsamında değerlendirilmiştir. Çalışma betimsel tarama modelinde durum çalışması deseninde bir çalışma olup Kazak Masalında kök değer analizini “Yılan Derili Adam” masalı üzerinden analiz ederek kök değerlerin varlığını ortaya koymayı amaçlamaktadır. Betimsel analiz yöntemlerinden biri olan içerik analizi yöntemi ile masaldaki kök değerler incelenmiştir. Çalışmada “Yılan Derili Adam” masalının önce özeti verilerek masalda gelişen olaylar ortaya konulmuştur. Daha sonra masal, “adalet, dostluk, dürüstlük, öz denetim, sabır, saygı, sevgi, sorumluluk, vatanseverlik, yardımseverlik” gibi kök değerler bakımından incelenmiştir. İnceleme sonucunda masalın sayılan kök değerlerin çoğunu taşıdığı görülmüştür.
Keywords
Abstract
Fairy tales, which are mostly found in oral literature, have also found their place in written literature. Fairy tales, which attract attention with extraordinary heroes and extraordinary events that cannot be encountered in real life, give the impression of a fictional genre in this respect. In fact, fairy tales preserve information about the history, culture, values, and lifestyle of the society they emerged from. Fairy tales, which attract children's attention with the extraordinary atmosphere entertain them on the one hand and also fulfill the function of transferring the fundamental values of the society tothem on the other hand. Education in values plays a very important role in the formation of a child's personality and in his/her growth as a useful individual for society. Value education, which has been emphasized in formal education in recent years, is not only given to children through formal education. Children's literature products that attract children's attention, such as fairy tales, also include social values, and children gain root values through these literary genres. In this study, root values in Kazakh fairy tales were examined on the basis of the Snake Skinned Man fairy tale. Fairy tales stand out as a very rich genre in terms of root values with in the Kazakh oral literature, which is quite rich. In the study, the summary of the ‘The Snake Skinned Man’ fairy tale was first given and the events that developed in the fairy tale were revealed. Then, the fairy tale was examined in terms of root values such as ‘justice, friendship, honesty, self-control, patience, respect, love, responsibility, patriotism, and helpfulness’. As a result of the examination, it was seen that the fairy tale carried all the root values.
