Author :
Abstract
Toplumların kolektif hafızalarında yer alan unsurlardan biri mitolojidir. Mitolojiler, kutsallık ve gerçeklikten bahsetmeleriyle ibretlik hikayeler içermekte, kuşaklar arasında iletişim araçları olarak görülmektedir. Geleneksel toplumlarda hakikatin tek açıklaması olarak algılanmakta, modern toplumlarda ise tarih, edebiyat, sinema veya güzel sanatlar gibi alanlarda kültürün bir parçası şeklinde muhafaza edilmektedir. Sosyologlar tarafından insan bilincinin ilk evresi olarak görülen mitoloji döneminde doğal ve sosyal olaylar evrenini kontrol eden mitolojik tanrılar bulunmaktadır. Çalışmada Slav, özelde ise Balkanlarda yaşayan Sırp, Bulgar, Makedon gibi halkların mitolojilerinde yer alan tanrıçalar konu edilmiş, kadın figürünün işlenişi, alegorik söylemlerden hareketle toplumsal cinsiyet ve kimlik konuları anlaşılmaya çalışılmıştır. Slav mitolojisinde sıkça söz edilen Jiva (Živa/Siva), Lada, Vesna, Morana, Makoş gibi mitolojik tanrıçalardan bahsedilerek bu figürlerin sosyo-kültürel anlamları irdelenmiştir. Slav mitolojisinde kadın figürünün mevsim isimleri yanı sıra güzellik, kıskançlık, şefkat, aşk gibi niteliklerin sembolü olarak kullanıldığı, ayrıca kadının dünyayı canlandıran üstün bir güç, doğurganlığı ve bereketi simgeleyen tanrıçalar şeklinde algılandığı ortaya konulmuştur.
Keywords
Abstract
One of the elements in the collective memory of societies is mythology. Mythologies contain cautionary tales that speak of divinity and reality and are seen as means of communication between generations. In traditional societies they are perceived as the only explanation of the truth, while in modern societies they are preserved as a part of culture in areas such as history, literature, cinema or fine arts. In the period of mythology, which is seen by sociologists as the first stage of human consciousness, there are mythological gods who control the universe of natural and social events. In this study, the goddesses in the mythologies of Slavic peoples, especially Serbian, Bulgarian and Macedonian peoples living in the Balkans, are discussed, and the treatment of the female figure, gender and identity issues are tried to be understood based on allegorical discourses. The mythological goddesses such as Jiva (Živa/Siva), Lada, Vesna, Morana, Makosh, who are frequently mentioned in Slavic mythology, have been mentioned and the socio-cultural meanings of these figures have been examined. It has been revealed that the female figure in Slavic mythology is used as a symbol of qualities such as beauty, jealousy, compassion, love as well as the names of the seasons, and that women are perceived as a superior power that revitalises the world, goddesses symbolising fertility and fertility.
