Author :
Abstract
Tarih boyunca insanın eşya ve kainatla olan münasebeti şüphesiz şairlerin eserlerine de intikâl etmiş, Klasik Türk şairleri toplumun bir parçası olarak dâhil oldukları dönemin sosyal kültürel unsurlarını şiirlerine yansıtmışlardır. Dolâb-nâme türüne ilham veren su dolabı da bir ağaç iken su dolabı olarak ortaya çıkmadan önce gördüğü işlemlerle, dönüşüyle, dönerken çıkardığı iniltiyi andıran sesleriyle, zincirlere takılı taslarıyla şairlerin ilham alarak çeşitli benzetmelere konu ettikleri unsurlardan biridir. Bu çalışmada dolâb-nâme türü hakkında kısaca bilgi verilmiş, dolap unsurunun başta Azmizâde Hâletî Dîvânı’nda yer alan beyitlerde olmak üzere Klasik Türk şiirinde nasıl ve ne şekilde kullanıldığı tespit edilip gösterilmeye çalışılmıştır. Su çarkı ve bayram yerlerinde kurulan dönme dolap gibi anlamlara gelen kelime şiirlerde çeşitli benzetmelere konu olmuştur.
Keywords
Abstract
The relationship between humans, objets and the universe throughout history has undoubtedly been reflected in the Works of poets. Classical Turkish poets, as part of society, have conveyed the social and cultural elements of their time in their poems. The waterwheel which inspired the dolâb-nâme genre, is one of the elements that poets drew inspiration from, due to the processes it underwent before becoming a waterwheel, its information, the sounds resembling a moan it produced while turning and the buckets attached to chains, all of wich became subjets of various metaphors. In this study, a brief overview of the dolâb-nâme genre is provided and the way in which the element of waterwheel is used in Classical Turkish poetry, particularly in the couplets found in the Divan of Azmızade Haleti, is examined and demonstrated. The Word, which also refers to meanings such as waterwheel and the rotating carousel set up during festivals, has been the subject of various metaphors in poems.
