Geçiş dönemi adaleti, çatışma sonrası ve otoriter rejimlerden yeni çıkma sürecindeki toplumlarda demokratik dönüşümün teşvik edilmesi, adaletin ve uzlaşmanın sağlanmasında önemli bir rol oynamaktadır. Bu bağlamda Afrika’da geçiş dönemi adaleti uygulamaları, her ülkenin siyasi, ekonomik ve sosyal bağlamına göre farklılık göstermektedir. Bu makalede, Libya, Tunus, Güney Afrika ve Zimbabve örneklerini karşılaştırarak bu yaklaşımlardaki benzerlikleri ve farklılıkları incelemekte, Birincil ve ikincil kaynakların karşılaştırmalı analiziyle süreçlerdeki tekerrür eden ve çeşitlilik kalıplarını belirlemektedir. Ayrıca siyasi istikrar, güçlü kurumlar, destekleyici ekonomi ve aktif toplumsal katılım gibi faktörlerin demokratik geçiş üzerindeki etkilerini değerlendirmektedir. Bu makalede, geçiş dönemi adaletinin etkinliğinin her ülkenin kendi koşullarına bağlı olarak önemli ölçüde değiştiğini sonucuna varıldı. Üstelik; Cezalandırıcı, onarıcı ve dönüştürücü adalet çerçevesine dayanarak yapılan değerlendirmede, arzu edilen sonuçların elde edilmesi için tüm mekanizmaları kapsayıcı ve bağlama duyarlı biçimde entegre eden yaklaşımların gerekli olduğu sonucuna varılmıştır. Bu makale, araştırmacılar ile politika yapıcılar için etkili geçiş dönemi adaleti mekanizmalarının tasarlanmasına yönelik önemli tavsiyeler sunmaktadır.
Transitional justice plays a significant role in promoting democratic transformation and achieving justice and reconciliation in n post-conflict and post-authoritarian societies. In Africa, transitional justice varies depending on the political, economic, and social contexts of each country. This paper compares the experiences of Libya, Tunisia, South Africa, and Zimbabwe to analyze the similarities and differences in its approaches. By analyzing primary and secondary documents comparatively, it identifies patterns of repetition and variation in its processes. It also examines key factors such as political stability, strong institutions, a supportive economy, and active community participation influencing democratic transition. The results indicate that the effectiveness of transitional justice significantly varies depending on each country's context. Based on the framework of retributive, restorative, transformative justice, it concludes that comprehensive, context-sensitive approaches integrating all mechanisms are necessary to achieve desired outcomes. This provides valuable insights for researchers and policymakers on designing effective transitional justice mechanisms.