Author :
Abstract
Bu çalışma, Kur’ân’da “zâhir” ve “bâtın” kavramlarının anlam alanlarını, kök tasniflerini ve bağlamsal kullanımlarını inceleyerek kapsamlı bir kavram tahlili sunmaktadır. “ظ-ه-ر (z-h-r)” kökü temel olarak açıklık, görünürlük, güç ve üstünlük; “ب-ط-ن (b-t-n)” kökü ise gizlilik, içsellik ve derinlik anlamları etrafında şekillenmektedir. Kur’ân’da bu iki kökün hem asli hem tali anlamlarıyla geniş bir kullanım alanı kazandığı, somut ve soyut düzeylerde çok katmanlı anlamlara kapı araladığı görülmektedir. Çalışma ayrıca zâhir ve bâtın kavramlarının Allah’ın isim ve sıfatları bağlamında birbirini tamamlayan bir boyut oluşturduğunu ve özellikle işârî tefsirde merkezî bir yorum ilkesi hâline geldiğini göstermektedir. Kavram tahliline dayalı bu inceleme, kelimelerin sözlük temelleriyle ilişkili olarak doğru anlaşılmasının tefsirde anlam güvenliği açısından önemini ortaya koymakta; kavramların tarihsel ve tefsirî arka planlarıyla birlikte değerlendirilmesinin yeni araştırmalara imkân sunduğunu göstermektedir.
Keywords
Abstract
This study offers a comprehensive conceptual analysis of the Qur’anic terms “ẓāhir” and “bāṭin,” focusing on their lexical fields, root structures, and contextual applications. The root “ẓ-h-r” primarily conveys meanings of visibility, clarity, strength and superiority, whereas the root “b-ṭ-n” denotes concealment, inwardness and depth. In the Qur’an, both roots appear with primary and secondary meanings, generating multilayered interpretations across literal and figurative contexts. The study further demonstrates that the paired use of “ẓāhir” and “bāṭin,” especially as divine attributes, forms a complementary theological framework that becomes fundamental in mystical and allegorical exegesis. Grounded in conceptual analysis, this examination underscores the necessity of interpreting Qur’anic terms in connection with their lexical foundations and indicates that considering their historical and exegetical trajectories opens promising paths for future research.
