Author :
Abstract
Yavuz Turgul’un Eşkıya (1996) filmi, 1990’lı yıllarda hem üretilen film hem de seyirci sayısı açısından ciddi bir çıkmaza girmiş Türk sinemasına yeni bir ivme kazandırır. Ana akım sinemaya özgü anlatım teknikleri ile sanat sinemasının duyarlılığını bir araya getiren Eşkıya, 2,5 milyondan fazla izleyiciye ulaşarak yerli sinemaya olan ilgiyi yeniden canlandırır. Film, işlemediği bir suçtan dolayı 35 yıl hapis yattıktan sonra düşmanıyla hesaplaşmak için İstanbul’a gelen bir eşkıyanın başından geçenleri konu alır. Nitel perspektifle yürütülen bu çalışma; Türkiye’de 1990’lı yıllarda yaşanan toplumsal yozlaşma ve mafyalaşma sürecini, amaçlı örnekleme ile seçilen Eşkıya filminin eleştirel söylem çözümlemesiyle ortaya koymaktadır. Eşkıya, doğrudan politik olmaktan çok, örtük bir dille neoliberal zihniyetin özellikle büyük şehirlerde yarattığı tahribata dikkat çekmektedir. Film, yalnızca bir gişe başarısı değil, aynı zamanda 1990’lar Türk sinemasının toplumsal belleğiyle yeniden bağ kurmasını sağlayan bir kırılma noktasıdır.
Keywords
Abstract
Yavuz Turgul’s Eşkıya (1996) revitalizes Turkish cinema in the 1990s, a period during which it faced a significant deadlock both in terms of film production and audience numbers. Combining narrative techniques characteristic of mainstream cinema with the sensibilities of art cinema, Eşkıya reached over 2.5 million viewers, reigniting interest in domestic films. The film tells the story of a bandit who, after serving 35 years in prison for a crime he did not commit, comes to Istanbul to confront his adversary. Conducted from a qualitative perspective, this study examines the societal corruption and rise of organized crime in 1990s Turkey through a critical discourse analysis of Eşkıya, selected via purposive sampling. Rather than adopting a directly political stance, the film implicitly draws attention to the devastation wrought by neoliberal mentalities, particularly in major urban centers. Eşkıya is not only a box-office success but also a pivotal point that reconnects 1990s Turkish cinema with its societal memory.
