TOPLUMSAL CİNSİYET EŞİTLİĞİ ve ÇOCUK GELİŞİMİ ODAĞINDA SAMSUN’DA ERKEN EVLİLİĞİ DENEYİMLEYEN KADIN ve ERKEKLERİN EVLİLİK NEDENLERİ
Author :
Abstract
Tüm dünyada görülen ve 18 yaşından önce yapılan evlilikler olarak kabul edilen erken evlilikler, sosyal bir sorun olagelmiştir. Erken evlilikleri konu alan bu çalışma, erken evlilik yapan kadın ve erkeklerin, evliliklerinin nedenlerine ilişkin görüşlerini toplumsal cinsiyet eşitliği ve çocuk gelişimi bağlamında ortaya koymayı amaçlamaktadır. Bu bağlamda Samsun ili, İlkadım ve Atakum ilçesinde erken evlilik yapmış 10 kadın ve 10 erkek katılımcı olarak seçilmiştir. Bu 20 katılımcıya, yarı yapılandırılmış görüşme formu oluşturularak derinlemesine görüşme yöntemi uygulanmıştır. Yüz yüze ve çevrimiçi yapılan görüşmeler sonrasında elde edilen tanımlayıcı bulgular, kadınların erkeklerden daha erken yaşta evlenmelerinin ve hep kendilerinden büyük yaşta erkeklerle evlenmelerinin; kadın ve erkek katılımcıların evlilik biçimlerinin ve öğrenim durumlarının toplumsal cinsiyet eşitsizliğinden etkilendiğini göstermiştir. Yapılan analizler ayrıca, katılımcıların evliliklerinin nedenlerinin altı temada özetlenebileceğini göstermektedir. Verilerden elde edilen tüm bu gömülü bilgiler, çocuk gelişimine olumsuz etki eden erken yaşta evliliği deneyimleyen hem kadın hem de erkeklerin evliliklerinin temelinde toplumsal cinsiyet eşitsizliğinin yattığına işaret etmektedir.
Keywords
Abstract
Being common all over the world and referring to the marriages happen under the age of 18, early marriages have been one of the social problems. This study aims at setting forth the marriage grounds of women and men who practiced early marriages from the perspective of gender equality and child development. Within this context, 10 women and 10 men from İlkadım and Atakum districts of Samsun province were chosen. Semi-structured interview forms were prepared in order to make in-depth interviews with these 20 participants. The descriptive findings gained from face-to-face and online interviews demonstrate that the marriage of women earlier than men, the marriage of woman to an older man, the marriage styles and educational backgrounds of women and men are all influenced by gender inequality. The grounded knowledge got from the data indicate that the cause which lie behind the early marriages of both women and men and which has negative effects on child development is gender inequality.
Keywords
- Akmehmet Şekerler, S. (2017). Nitel Araştırma Yöntem, Teknik, Analiz ve Yaklaşımları, ed. Fatma Nevra Seggie ve Yasemin Bayyurt. Derinlemesine Görüşme (186-201). Ankara: Anı Yayıncılık.
- Anık, M. ve Barlin, R. (2017). Türkiye’de Çocuk Gelinler Sorunu: Balıkesir Örneği, İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi. 6, 3, 1827-1841.
- Ardahan E. ve Sarı H,Y. (2016). Adölesan Evliliklerin Sağlığa Etkileri. Ege Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Dergisi, 32(2): 132-142.
- Boran, P.; Gokcay, G., Devecioğlu E., ve Eren T. (2013). Çocuk Gelinler. Marmara Medical Journal, 26: 58-62.
- Bradbury-Jones C ve Isham L. (2020). The pandemic paradox: the consequences of COVID-19 on domestic violence. J Clin Nurs. 29 (13-14): 2047-2049. doi: 10.1111/jocn.15296
- Cakmak D. (2018). Turkiye’de Cocuk Gelinler. www.umut.org.tr/HukukunGencleri/ TamMetinlerSunular/DirenCakmak.pdf
- Child Marriage (2018). 06.01.2020. https://data.unicef.org/topic/child-protection/child- marriage/
- Cresswell, J.W. (2002). Educational Research: Planning, Conducting, and Evaluating Quantitative and Qualitative Research. New Jersey, ABD: Pearson Education, Inc.
- Çocuk Koruma Kanunu. (2005). T.C. Resmi Gazete, 25876, 15 Temmuz 2005. 6.10.2019, http://www.mevzuat.gov.tr/MevzuatMetin/1.5.5395.pdf
- Dahlström E. and Liljeström, R. (1967). The Changing Roles of Men and Women. Edmund Dahlström (ed), çev: Gunilla and Steven Anderman (çev). The Family and Married Women at Work, (19-58). London: Gerald Duckwoth and Co Ltd.
- Ertem, M., Saka, G., Ceylan, A., Değer, V., ve Çiftçi, S. (2008). The Factors Associated with Adolescent Marriages and Outcomes of Adolescent Pregnancies in Mardin Turkey. Journal of Comparative Family Studies, 39(2), 229-239.
- Gender Mainstreaming (2018). 30.10.2018 http://eige.europa.eu/gender- mainstreaming/concepts-and-definitions
- Gender, Equity and Human Rights (2018). 30.10.2018, http://www.who.int/gender-equity- rights/understanding/gender-definition/en/
- Giles, D. C. (2000). Advanced Research Methods in Psychology. Hove: Routledge.
- Girls Not Brides (2018). 12.09.2019. https://www.girlsnotbrides.org/why-does-it-happen/
- Kıran, E. (2017). Toplumsal Cinsiyet Rolleri Bağlamında Türkiye’de Çocuk Gelinler, Balkan Sosyal Bilimler Dergisi, ICOMEP Özel Sayısı, 1-8.
- Koçtürk, N.; Bilge, F. ve Yüksel, F. (2018). Erken Yaşta Evlenen Ergenlerin Bireysel ve Ailesel Özellikleri, Okul Terkinin Nedenleri ve Evlilikle İlgili Sorunları. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 8(50), 1-28.
- Merriam, S. B. (2009). Qualitative Research: A Guide to Design and Implementation. San Fransisco, CA: Jossey-Bass.
- Miles, M. B. and Huberman, A. M. (1984). Qualitative Data Analysis: A Source Book of New Methods. London: SAGE Publications.
- Özcebe, H. ve Biçer, K, B. (2013). Önemli Bir Kız Çocuk ve Kadın Sorunu: Çocuk Evlilikler. Türk Pediatri Arşivi, 86-93.
- Patton, M. Q. (1987). How To Use Qualitative Methods in Evaluation. Newbury Park, CA: Sage.
- Şaşman Kaylı, D. (2018). Toplumsal Cinsiyet Algısına Ekonomik ve Sosyolojik Bir Bakış. Yeşim Kubar ve Handan Karakaya (ed). Toplumsal Cinsiyet Bakış Açısından Mekânın Gör Dedikleri (1-28). Ankara: Gazi Kitabevi.
- TBMM (2010). Kadın Erkek Fırsat Eşitliği Komisyonu. (2010). Erken yaşta evlilikler hakkında komisyon raporu. 10.11.2019. www.tbmm.gov.tr/komisyon/kefe/docs/komisyon_rapor.pdf
- TC (1982). Türkiye Cumhuriyeti Anayasası. Kanun No.: 2709 Kabul Tarihi: 7.11.1982, https://www.tbmm.gov.tr/anayasa/anayasa_2011.pdf
- TCK (2004). 5237 sayılı Türk Ceza Kanununun (TCK) 6/1-c maddesi, 26.02.2020. https://www.wipo.int/edocs/lexdocs/laws/tr/tr/tr171tr.pdf
- Tuna Uysal, M., Tan Eren, G. ve Şimşek, E. (2019). Toplumsalın Doğallaştırılması: Erken Evliliklerde Toplumsal Cinsiyet Algısı, SDÜ Fen-Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi, 47, 196 – 220.
- TÜİK (2018). Türkiye Aile Yapısı Araştırması, 6.10.2019. http://www.tuik.gov.tr/HbPrint.do?id=21869
- Udgiri, R. (2017). Socio-Demographic Factors for Early Marriage and Early Pregnancy-A Community Based Study. Journal of Comprehensive Health, 5(2), 59-66.
- UN (1924). Cenevre Çocuk Hakları Bildirgesi. 15.11.2019, http://www.cocukhaklariizleme.org/wp-content/uploads/Genevre-Beyannamesi.jpg
- UNDP (2016). Sustainable Development Goals. 12.05.2019 https://www.tr.undp.org/content/turkey/tr/home/sustainable-development-goals.html
- UNICEF (2017). Erken Yaşta Evlilik. 05.03.2019. https://www.unicef.org/turkey/%C3%A7ocuk-ya%C5%9Fta-evlilik
- UNICEF (2019). 115 Million Boys and Men Around The World Married As Children. 23.09.2019. https://www.unicef.org/press-releases/115-million-boys-and-men-aroundworld-married-children-unicef
- UNICEF (2020). Çocuk Haklarına Dair Sözleşme. Birinci Kısım, Madde 1-20. 28.03.2020. http://www. unicef.org/turkey/crc/_cr23c.html
- USAK (2011). Uluslararası Stratejik Araştırmalar Kurumu-USAK Raporları-2011. 01.03.2020. http:// www.usak.org.tr/dosyalar/diger/bgofIciPmdxlmVsAMuEFTi0F1P4JiQ.pdf
- YAŞIN-DÖKMEN, Z. (2016). Toplumsal Cinsiyet Sosyal Psikolojik Açıklamalar. İstanbul: Remzi Kitabevi.
- Yıldız, D. ve Poyraz, T. (2020). Sosyo Demografik ve Sosyo-Kültürel Bağlamda Erken Evlilikler: Çocuk Gelinler ve Çocuk Damatlar. Hacettepe Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Dergisi, 32, 159-186.
- Yiğit, T. (2016). Erken Evlilikleri (Çocuk Evlilikleri) Yeniden Düşünmek: Erken Evliliklerin Kavramlaştırılmasına Yönelik Nitel Bir Araştırma, Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, 4, 36, 386-412.
- Yiğit, T. (2017). Erken Evlilik Sonrası “İmkansız” Bir Yaşam, Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, 5,41, 134-151.
