ÜÇ KÂĞITÇI, HANIMIN ÇİFTLİĞİ VE KERTENKELE FİLMLERİNDEKİ DİN ADAMI STEREOTİPLEŞTİRİLMESİ ÜZERİNE BİR İNCELEME
Author:
Abstract
Bu çalışmada Türk sinemasında modernist yaklaşımın din adamı stereotipleştirmesi üzerinde olası etkisi değerlendirilmiştir. Çalışmada üç ayrı yapım yayınladıkları tarihsel dönemlerin ışığında analize tabi tutularak Müslüman din adamı temsilinin medya araçlarındaki işleniş biçimi kategorize edilmiştir. Yapımlardan Üç Kağıtçı 1981,(daha sonraki yıllarda ve şimdi de kanallarda gösterilmeye devam etmektedir), Hanım Çiftliği 1990-(2008’de TRT Avaz’da yeniden gösterilmiştir) ve Kertenkele dizisi de 2014-2017 yılları arasında ATV’de izleyiciye sunulmuştur. Çalışmada sinema ve TV dizilerindeki anlatılar incelenerek yaklaşık 40 yıllık bir süreçte toplumun değişimine koşut olarak nasıl şekil aldığına yönelik bir değerlendirme yapılmıştır ve Max Weber’in yorumlayıcı sosyolojisindeki ideal tip üzerinden hareket edilerek medyada kurgulanan ideal ve bir karşı tip olarak stereotipleştirmenin çerçevesi çizilmiştir. Bu değerlendirme yapılırken çerçeveleme yöntemine başvurulmuştur. Çerçeveleme yöntemine göre dahil edilenler ve dışarıda bırakılanlar, seçilenler ve gösterilmek istenenlerle gerçekte olanlar yeniden kurgulanarak bir gündem oluşturulmaktadır. İncelemeye alınan ‘Üç Kâğıtçı’, ‘Hanımın Çiftliği’ ve ‘Kertenkele’ medya yapımlarındaki Müslüman din adamı temsili çerçeveye dâhil edilenler, dışarıda bırakılan ve yansıtılanlar olarak birer stereotip yaratım süreci olarak değerlendirilmiş ve şu hipotez geliştirilmiştir: Medya ürünleri filmler toplumda var olan farklılıkları devşirip yeniden şekillendirerek stereotip üretimine katkıda bulunurlar.
Keywords
Abstract
In this study the possible effect of modernist approach in Turkish cinema on clerical stereotyping was evaluated. In this study three different manners were analyzed in the light of historical periods and categorized the way of representation of Muslim cleric representation in media tools. The filmmakers were presented to Üç Kağıtçı in 1981, (in the following years and now in the channels), Hanımın Çiftliği 1990- (re-shown in TRT Avaz in 2008) and the Kertenkele TV series were presented to the audience at 2014-2017 ATV. In the study the narratives in cinema and TV series were examined and an evaluation was made about how the society was shaped in parallel with the change of society in a period of 40 years. While this evaluation was made, framing method was applied. An agenda is formed by those who are included according to the framing method and those who are left out, those who are selected and what is actually shown and what is actually happening. Those who were included in the analysis of the Muslim cleric in the 'Üç Kağıtçı', 'Hanımın Çiftliği' and 'Kertenkele' media productions were evaluated as a process of creating stereotypes as those left out and projected, and the following hypothesis was developed: They contribute to stereotyping production by shaping.