İSLAM TARİHİNİN DİNİ SİYASİ HAREKÂTLARINDAN HÜRREMİLER VE BABEK İSYANININ YEREL KAYNAKLARA GÖRE İNCELENMESİ
Author:
Abstract
İslam tarihinde meydana gelen önemli olaylardan biri de Hürremiler harekâtıdır. Abbasi döneminin en büyük dini siyasi harekâtı olarak değerlendirilen Hürremiler, İslam’ın siyasi tarihinde kendine özgü iz bırakmıştır. Hilafet merkezinde siyasi çekişmelerin arttığı bir dönemde Hürremiler harekâtı daha da genişleyerek hız kazandı. Hâkimiyet ve taht kavgaları ile meydana gelen iç karışıklıklardan istifade eden Babek, bu durumdan yararlanarak Araplara karşı halkı kışkırtmayı başardı. Hürremi harekâtı, ana felsefesi, Babek’in ‘’toprağına sahip çık, zalimleri mahvet ve Mazdekiliği ihya et’’ şiarından alarak, yerel halkların Araplara karşı birleşmesini sağlamış oldu. Babek'in başa geçmesi ile Hürremiler harekâtı hızla büyümeye başlamış ve topluluk içindeki ayrılıklar ortadan kalkmıştır. Halife'nin altı ünlü komutanını mağlup etmeyi başaran "Babek Hürremi" Hürremilik hareketini devrin en korkulu isyanına çevirmişti. Bu araştırmanın başlıca amacı, Abbasiler döneminde meydana gelen Hürremiler harekâtının dini siyasi boyutunu yerel kaynaklar kapsamında inceleyerek ve Türk İslam tarihindeki yerini ortaya çıkarmaktır.
Keywords
Abstract
One of the most important events in the history of Islam is the Hürremis movement. The Hürremis, considered to be the largest religious political movement of the Abbasid era, have left their distinctive mark in the political history of Islam. At a time of increasing political strife in the center of the caliphate, the Hürremis movement expanded further and gained momentum. Taking advantage of the internal turmoil caused by the domination and throne fights, Babek took advantage of this situation and managed to provoke the people against the Arabs. The Hürremi campaign, the main philosophy of Babek, ‘‘claim the land, destroy the wrongdoers and Mazdekilik’’ by taking the poem, the local people's united against the Arabs. With Babek in charge, the Hürremis movement began to grow rapidly and the divisions within the community ceased to exist. "Babek Khurram", who succeeded in defeating the six famous commanders of the Caliph, had turned the hürremism movement into the most fearful rebellion of the time. The main purpose of this research is to examine the religious political dimension of the Hürremis campaign during the Abbasid period within the context of local sources and to reveal its importance in the history of Turkish Islam